به گزارش غیرمنتظره و به نقل از روزنامه آرمان امروز، روابط ایران و غرب همچنان در هاله‌ای از ابهام باقی مانده است از یک سو ایران به‌تازگی تاسیسات هسته‌ای و همچنین سطح غنی‌سازی اورانیوم خود را افزایش داده است و از سوی دیگر شاهد آن هستیم که سازمان‌های بین‌المللی یکی پس از دیگر با پیشنهادات آمریکایی‌ها و متحدانش قطعنامه‌هایی را برعلیه ایران صادر می‌کنند. برخی کارشناسان حوزه بین‌الملل معتقدند که دولت آمریکا می‌خواهد که به برجام یا توافق دیگری باز گردد ولی به دلیل وجهه جهانی این کشور تمایلی نشان نمی‌دهد تا به‌نوعی چهره خود را حفظ کند. از سوی دیگر ایران بنابر مشکلات داخلی و خارجی نیاز به توافقنامه‌ای دارد تا بتواند با دیگر کشورهای جهان روابط اقتصادی داشته باشند. این درحالی است که ایران و البته حامیانش مانند روسیه و چین خواستار ماندن در همین وضعیتی است که تاسیسات هسته‌ای خود را گسترش دهد و همچنین در برابر قطعنانه‌هایی که بر علیه‌اش صادر می‌شود ایستادگی کند تا جایی که طرف‌های غربی به میز مذاکره باز گردند. در ادامه گفت‌وگوی ما را با دو تحلیلگر مسایل بین‌الملل می‌خوانید.

ایران خواهان ماندن در همین شرایط است

«مهدی مطهرنیا»، تحلیلگر مسایل بین‌الملل در پاسخ به این سوال که واکنش ایران به صدور قطعنامه‌ها و تحریم‌ها چه خواهد کرد و چه تئوری‌هایی در این مورد وجود دارد، به خبرنگار «آرمان امروز» می‌گوید: «در ابتدا باید به این موضوع اشاره کنیم که ایران در ادامه روند اختلافات و چالش‌هایی که با غرب و به ویژه با آمریکا دارد می‌خواهد، مذاکرات و ارتباط‌ها در همین شرایط کنونی باقی بماند و روند را در همین شرایط ادامه دهد. ما شاهدیم که ایران همچنان به ادبیات انقلابی خود در برابر تحریم‌ها و خواسته‌های امریکا ادامه می‌دهد و همچنان بر این موضع خود ایستادگی می‌کند که همه تحریم‌ها چه هسته‌ای و چه اقتصادی و حقوق‌بشری یکجا باید برداشته شود تا بتوانند به وضعیت ۲۰۱۵ بازگردند. آمریکا هم از سوی دیگر می‌خواهد تا ایران در اولین گام، توسعه تاسیسات هسته‌ای و افزایش تولید اورانیوم خود را کاهش دهد تا بتوانند به میز مذاکره باز گردند.» این تحلیلگر در همین مورد و با اشاره به خواسته‌های آمریکا از ایران اضافه می‌کند: «توجه داشته باشید که دیگر چیزی به نام برجام در نگاه آمریکا و سه کشورهای اروپایی  وجود ندارد. آنها معتقدند که اگر توافقی قرار است به امضا برسد باید در قالب توافقنامه‌ای دیگر بررسی شود، موضوعی که ایران تلاش دارد از آن امتناع ‌کند.

ایران در حالی تلاش دارد تا بتواند در برابر خروج آمریکا از این توافق‌نامه، به جامعه جهانی بفهماند که برای راستی‌ آزماییِ آمریکا و اروپایی‌ها می‌خواهد تحریم‌ها لغو شود تا بعد از آن به برجام بازگردد. ولی توجه داشته باشید که در وضعیت کنونی ایران تنها یک پرونده در سازمان‌های جهانی ندارد تا بتواند چنین شرطی را مطرح کند. طرف‌های برجامی که به‌نوعی برای بازگشت به برجام شرط گذاشته‌اند می‌خواهند پرونده‌های ایران یکی پس از دیگر بررسی شود.» مطهرنیا در پاسخ به این سوال که چه روزنه‌هایی برای احیای توافقنامه‌ برجام باقی مانده است، می‌گوید: «اگر ایران بخواهد گام مثبتی در این وضعیت بردارد باید گام به عقب را انتخاب کند. ایران در شرایطی که بخواهد به مذاکرات بازگردد نشانه اولش این خواهد بود که در شعارهای خود محدویت‌هایی به وجود خواهد آورد تا به‌نوعی به طرف‌های مقابل نشان دهد که آماده مذاکره است. اگر دولت انقلابی در ادامه توانست به توافقی دست پیدا کند به‌نوعی خود را توجیه خواهد کرد تا بتواند هوادران خود را در این زمینه قانع کند. ولی توجه داشته باشید که هم ایران هم متحدادن‌ش مانند چین و روسیه خواهان ادامه همین وضعیت هستند تا بتوانند از طرف مقابل امتیازات بیشتر کسب کنند.»

آمریکا تلاش می‌کند چهره خود را حفظ کند

«سعید عصمتی»، تحلیلگر مسایل بین‌الملل در پاسخ به این سوال که در نهایت تیم جو بایدن، رییس جمهور امریکا چه تصمیمی برای رابطه با ایران خواهد گرفت، به خبرنگار «آرمان امروز» می‌گوید:  «در ابتدا باید به این موضوع اشاره کنیم که رسانه‌های آمریکایی معتقدند تصمیم تیم جو بایدن درباره چگونگی تعامل با ایران نهایی شده است و دولت آمریکا قصد دارد به توافق هسته‌ای اصلی بپیوندد، اما بایدن نمی‌خواهد اینطور به‌نظر برسد که اول ایالات متحده حرکت کرده و مقابل ایران جا زده است. البته مقامات آمریکایی می‌گویند این یک «پیشرفت» یا گام رو به جلو محسوب نمی‌شود. آنها معتقدند که این یک پیشرفت جدی محسوب نمی‌شود که به بازگشت قریب‌الوقوع آمریکا به توافقی که نزدیک به سه سال پیش ترک کرده، بیانجامد. جو بایدن از زمانی که روی کار آمده یک موضع واحد و ثابت را ارائه داده است و همواره نشان داده است که برای پیوستن مجدد ایالات متحده به برجام، ابتدا ایران باید به محدودیت‌های هسته‌ای خود ذیل این توافق پایبند شود.

این تحلیلگر در همین مورد ادامه می‌دهد: «به زبان ساده‌تر، آمریکایی‌ها می‌گویند پیش از هرگونه کاهش تحریم‌های آمریکا علیه ایران، نخست تهران باید سطح غنی‌سازی اورانیوم خود را به میزان مشخص شده در توافق تقلیل دهد. دولت بایدن رسماً تلاش ناموفق دونالد ترامپ، رئیس جمهور پیشین برای اعمال مجدد تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران (اسنپ‌بک یا مکانیسم ماشه) را لغو کرد. بعد محدودیت‌های سفرهای داخلی برای مقامات ایرانی شاغل در سازمان ملل کاهش یافت. و سپس، پس از پیشنهاد یک دیپلمات ارشد اتحادیه اروپا برای برگزاری جلسه غیررسمی با حضور واشنگتن، تهران و دیگر کشورهای امضاکننده توافق هسته‌ای، ایالات متحده گفت که می‌خواهد به فرآیند بپیوندد.

با این حال بایدن همواره در مورد موضع دولت خود تاکید کرده است که آماده‌اند مذاکرات با P5+1 در مورد برنامه هسته‌ای ایران را از سر بگیرند P5+1 یا ۵ قدرت جهانی به انضمام آلمان، که به تمام کشورهای امضاکننده توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ اشاره دارد. این بدان معناست که این اقدام باید کمی بیش از یک گشایش مقدماتی در نظر گرفته شود؛ و نیز با توجه به بن‌بستی که ایران و ایالات متحده در مذاکرات هسته‌ای به آن گرفتار شده‌اند و هیچ یک از آنها نمی‌خواهند در وهله نخست حرکت کنند، هنوز هم یک گام حائز اهمیت است. پس از آنکه دولت، بررسی سیاست خود در قبال ایران را به پایان رساند و طی آن مقامات آمریکایی به این نتیجه رسیدند که بازگشت دوباره به توافق هسته‌ای اصلی بهتر از تلاش برای مذاکره در مورد یک توافق جدید و قوی‌تر است، تیم بایدن تصمیم گرفت که راهی برای بازگشت به توافق پیدا کند.»