به گزارش غیرمنتظره، در چند روز گذشته گزارش‌ها درباره قتل و خودکشی پر تعداد شده است، از دانش‌آموز گرفته تا فعال سیاسی اجتماعی، خبرنگار، پزشک و وکیل دادگستری سوژه‌های اصلی این خشونت‌ها بودند، اما واقعیت این است که هرکسی در هر نقشی که دارد می‌تواند نفر بعدی باشد، چراکه به‌نظر می‌رسد بستر خشونت‌ورزی علیه خود یا دیگری آماده است، حتماً قبل‌تر اتفاق‌هایی رخ داده یا عواملی انباشته شده که ظهور و بروز این اقدامات را بیشتر کرده است.

براساس آمار پزشکی قانونی در شش ماه اول سال ۱۴۰۳ آمار مراجعه به این سازمان درباره «نزاع» به این شرح است، زن: ۱۱۰۳۵۹ مورد – مرد: ۲۱۳۰۷۳ مورد – در مجموع: ۳۲۳۴۳۲ مورد. اگر تا انتهای سال آمارهای نزاع به‌همین پرتعدادی ادامه پیدا کند، سال ۱۴۰۳ در ده سال گذشته بی‌سابقه خواهد شد، طوری می‌توان انتظار داشت آمار نزاع در سال ۱۴۰۳ در مقایسه با سال ۱۳۹۶ که به پایین‌ترین تعداد خود رسیده بود چیزی حدود ۲۰ درصد افزایش داشته باشد.

ابراهیم فیاض در گفت‌وگو با «نامه نیوز» درباره دلایل افزایش آمار قتل و خودکشی در جامعه ایران گفت: ۷ سال پیش بینی کردم خودکشی در ایران اپیدمی می‌شود. مسئولان مربوطه معتقدند «هر گاه آمار خودکشی را اعلام می‌کنند، در جامعه شدت خودکشی بالاتر می‌رود». این نشان می‌دهد جامعه ما دچار آنمی یا بی‌هنجاری شده است.

وی افزود: وقتی جامعه بی‌هنجار، افراد یا فعال می‌شوند یا منفعل. افراد فعال به دیگران بددهنی و فحاشی می‌کنند و خشونت می‌ورزند که نقطه اوج این رفتار دیگرکُشی یا قتل دیگران است. در مقابل افراد منفعل افسرده می‌شوند که نقطه اوجش خودکشی است. آنمی شدن جامعه به علت نوسازی آمرانه است؛ چنین جامعه‌ای تمام ساختارهای فرهنگی، اجتماعی، علمی و معرفتی‌اش را از دست می‌دهد چون مسئولان می‌خواهند به طور آمرانه روال نوسازی را جلو ببرند؛ در حالی که جامعه چنین مسیری را انتخاب نکرده است یا آماده آن نیست.

این استاد دانشگاه یادآور شد: هم اکنون چنین آسیب‌هایی در دانشگاه نیز وجود دارد. خیلی از استادها و دانشجویان خودشان به من می‌گویند یا غیرمستقیم درباره آن‌ها شنیدم که قصد خودکشی دارند چون ما تمام ساختارهای هنجاری دانشی دانشگاه را نابود کردیم. مثلا به جای آنکه بگذاریم استاد و دانشجو هرچه می‌خواهند تولید کنند، جلوی آن‌ها را می‌گیریم و می‌گوییم «فقط مقاله ISI» مبنا است. این مصداق بارز نوسازی آمرانه دانشگاه به سبک آمریکایی است. از این رو دانشگاه به شدت دچار بی‌هنجاری ساختاری، پارادایمی و معرفتی شده است؛ به همین علت دانشجویان و اساتید بسیاری در معرض خطر خودکشی هستند.

وی با بیان اینکه نوسازی آمرانه باعث از بین رفتن سرمایه اجتماعی شده، ادامه داد: سرمایه اجتماعی به معنی مشارکت گروهی در جهت خلاقیت اجتماعی است. وقتی سرمایه اجتماعی از بین برود حرکت‌های دگرکُشی و خودکشی جایگزین خلاقیت اجتماعی می‌شود. معتقدم جامعه ما به طور وحشتناکی وارد دومینوی خودکشی و دگرکُشی شده است. آمار خودکشی و قتل فقط منحصر در طبقه کم درآمد نیست بلکه مصادیق بسیاری را مربوط به قشر تحصیلکرده و مرفه است.

این کارشناس مسائل اجتماعی با اشاره به راهکار کاهش قتل و خودکشی بیان کرد: تنها راهش آن است که دست از نوسازی آمرانه برداریم و بازسازی را شروع کنیم اما متأسفانه دولت هنوز به این موضوع باور ندارد چون همچنان شعار رشد اقتصادی ۸ درصد را می‌دهیم در حالیکه پولش را داریم و نه امکاناتش را. اصرار بر این موضوع جامعه را بیشتر دچار فقدان و فقر سرمایه اجتماعی می‌کند که همین عامل افزایش آمار قتل و خودکشی خواهد بود.

وی افزود: به اپیدمی خودکشی و قتل نزدیک می‌شویم، به این معنا خودکشی انگیزه‌ای برای خودکشی‌های دیگر در جامعه می‌شود چون یک حس قهرمانی به افراد می‌دهد، از این رو آن را «مرگ خودانتخابی» می‌نامند. آقایان باید این آسیب‌ها را باور کنند و هرچه سریعتر به درمان بپردازند. یکی از عواملی که از خودکشی و دیگرکشی جلوگیری می‌کند غریزه جنسی است چون غریزه جنسی، غریزه زندگی است و اگر آن را فعال کنیم می‌توانیم این روند را معکوس کنیم.

فیاض گفت: امروز جامعه ایران از لحاظ جنسی عقیم شده است چون جوانان از لذت جنسی دور شده‌اند که نتیجه این اتفاق دور شدن از لذت زندگی است که عاملی برای خودکشی و دگرکشی می‌شود مثلا جوان پولی برای ازدواج ندارد یا جوان ازدواج کرده مسکنی برای شروع زندگی مشترک ندارد یا مسکن دارد اما اجاره‌ای است و تمام وقت باید کار کند تا بتواند سال آینده تمدید کند.