هفته گذشته بود که صحبت از محدودیت‌های جدید، پایان زودهنگام ساعات متروی تهران و کرج و محدودیت فعالیت تا ساعت ۶ بعد ازظهر اعلام شد. اما حتی به گفته خود مسئولین وزارت بهداشت این محدودیت‌های هم به جایی نرسید و نتیجه‌ای نداشت.

تا این‌که روز جمعه بار دیگر نادر توکلی معاون درمان ستاد مقابله با کرونا گفت: وضعیت استان تهران بحرانی است و درخواست تعطیلی دو هفته‌ای استان تهران تقریبا در حال جلو رفتن است؛ مصوبات اولیه گرفته شده و مصوبات نهایی آن را نیز از طریق ستاد کرونای استان تهران بشدت پیگیری می‌کنیم تا استان تهران به مدت دو هفته تعطیل شود. اما باز هم در جلسه ستاد ملی مقابله با کرونا در روز شنبه صحبت از طرح جامع مدیریت کرونا شامل تدابیر و محدودیت‌های جدید از اول آذر تا پایان سال شد و خبری از تعطیلی تهران به میان نیامد.

اما آیا این محدودیت‌های جدید از تعطیلی زودهنگام مترو تا محدودیت فعالیت‌ها تا ساعت شش بعدازظهر در مهار کرونا تاثیرگذار است؟ مشکل در کجاست؟

محمدرضا محبوب‌فر کارشناس مدیریت بحران سلامت و عضو انجمن علمی آموزش بهداشت و ارتقای سلامت در گفتگو با فرارو در این باره گفت: از حدود ده ماه پیش که ویروس کرونا وارد کشور ایران شد اصلاً محدودیت و ممنوعیت و برنامه مبارزه قوی و مؤثر برای بیماری کرونا وجود نداشته است. تا حال هیچ‌یک از اقدامات دولتی و ستاد ملی کرونا و وزارت بهداشت و درمان، چون منجر به فاصله فیزیکی نشده است محکوم به شکست بوده است و این محدودیت‌ها و ممنوعیت‌ها که اعلام شده حتی ضمانت اجرا نداشته‌اند.

وی افزود: نکته خیلی مهمی که بیشتر کشور‌ها در خصوص آن برنامه‌های منظمی داشتند این بوده که به محض شناسایی کوچک‌ترین مواردی از بیماری در یک مکان خاص چه شهر یا روستا یا محله، آن محدوده را وارد قرنطینه کرده و کاملاً تعطیل می‌کنند. اما در میان برنامه‌هایی که مسئولان در مقابله با کرونا در کشور تدارک دیدند تا به حال چنین برنامه‌ای نداشتیم. برنامه‌هایی هم که در خصوص منع آمدوشد بعد از ساعت ۶ بعدازظهر یا حکومت نظامی پس از ساعت ۹ شب پیاده یا مطرح شده بیشتر به شوخی شبیه است. این تصمیمات، سیاسی و امنیتی هستند و تأثیری بر خصوص مهار بیماری کرونا ندارند جز این‌که دولت و آن سازمان‌هایی که در خصوص بیماری کرونا فعالیت می‌کنند به ایجاد مناقشه با اصناف و مردم بپردازند.

کارشناس مدیریت بحران سلامت اظهار کرد: تعطیلی حداکثر یک‌ماهه کشور باید اتفاق بیفتد. تهران درحال حاضر کانون عمده شیوع بیماری کرونا در کشور محسوب می‌شود. آن هم به دلیل تردد‌هایی که از تهران یا به تهران وجود دارد. صحبت در مورد تعطیلی دو هفته‌ای تهران به نظر من بسیار مدت کمی هست، ولی همین دو هفته هم اگر پذیرفته شود این قابلیت را خواهد داشت که مجدد تمدید بشود. این مسئله در صورت اتفاق در کنترل موارد ابتلا و مرگ و میر بیماری قطعاً مؤثر خواهد بود.

وی ادامه داد: مردم از دولت درباره محدودیت فعالیت‌ها تا ساعت ۶ بعد از ظهر می‌پرسند وقتی مغازه‌های خود را از ساعت ۶ بعدازظهر تعطیل می‌کنند چه ارگانی از این اصناف حمایت می‌کند و مخارج‌شان را پرداخت می‌کند؟ در همه کشور‌ها وقتی ممنوعیت و محدودیتی وجود دارد و حکومت‌ها به خاطر کرونا مغازه‌ها را تعطیل می‌کنند از کلیه مشاغل حمایت و کمک مالی می‌کنند، اما این مسئله متأسفانه در کشور و در تهران مشاهده نشده است.

کاهش ساعت فعالیت مترو هم بی‌تاثیر است
محبوب‌فر با توجه به کاهش ساعت فعالیت مترو هم بیان کرد: الان حمل‌ونقل عمومی در کشور ما به‌ویژه در تهران و بسیاری از مراکز استان‌ها یکی از عوامل اصلی و اول انتقال بیماری کرونا است. به دلیل این‌که فاصله فیزیکی در آن‌ها رعایت نمی‌شود. در کشور‌های دنیا یا مترو در چارچوب قرنطینه و تعطیلی شهر‌های کشور‌های مختلف کلاً تعطیل شده یا این‌که وضعیت حمل‌ونقل عمومی و تعداد ناوگان‌ها به صورتی است که این فاصله فیزیکی رعایت می‌شود، اما شما مشاهده می‌کنید این فاصله فیزیکی دومتری در وسایل نقلیه عمومی از مترو تا اتوبوس به ویژه در تهران رعایت نمی‌شود. استفاده افراد از ماسک هم در این شرایط که فاصله فیزیکی وجود ندارد بدون تاثیر است. استفاده از ماسک در شرایطی مثمرثمر است که فاصله فیزیکی وجود داشته باشد اگر این فاصله فیزیکی وجود نداشته باشد نتیجه استفاده از ماسک وضعیت فعلی در تهران می‌شود.

او افزود: کاهش ساعت مترو به‌هیچ‌عنوان تأثیری بر مهار کرونا ندارد. این وضعیتی که طی این یک هفته درتهران و برخی از شهر‌های دیگر به وجود آوردند منجر به افزایش ترافیک و افزایش ازدحام شده است و هرج‌ومرج و یک چندضلعی انتقال بیماری و زنجیره کرونا به وجود آمده است و نه‌تن‌ها مسائل مرتفع نشده بلکه تشدید هم شده است. دلیل افزایش ازدحام، سردرگمی و گیجی مردم و مسافران و افزایش تردد و ترافیکی است که ایجاد شده است. به نظر من این طرح‌ها شکست خورده است و به‌هیچ‌عنوان این طرح‌ها به دلیل این‌که منجر به حفظ فاصله فیزیکی نمی‌شود نتیجه‌ای نخواهد داشت.

این کارشناس ادامه داد: انتقال بیماری کرونا از صبح که مردم بر سر کار خود حاضر می‌شوند و تردد می‌کنند وجود دارد و این‌که ما اعلام بکنیم از ساعت ۶ بعد از ظهر به بعد یا ۹ شب به بعد دیگر یک حالت حکومت نظامی وجود داشته باشد به دلیل پیک فعالیت مردم در خارج از این ساعات یعنی در طول روز این اقدام هیچ نتیجه‌ای نخواهد داشت. من به حرف اول خودم برمی‌گردم که کشور نیاز به تعطیلی حداقل دو هفته تعطیلی یا حداکثر یک ماه تعطیلی دارد. اگر این اقدام صورت نگیرد قطعاً شاهد این مسئله خواهیم بود که تعداد کشتار مبتلایان کرونا در روز فراتر از هزار نفر هم خواهد شد.

مشکل ترکیب سیاسی ستاد ملی مقابله با کرونا است
وی تصریح کرد:به دلیل این‌که ستاد ملی مبارزه با کرونا بیشتر ترکیبی از نیرو‌های سیاسی تا نیرو‌های علمی و نیرو‌های تخصصی است در کنترل و مبارزه با بیماری کرونا موفق نبوده است. پس از ده ماه با یک اپیدمی ممتد مواجهیم که اصلاً کنترل نشده است و تعداد عظیمی مبتلا و کشتار داشته است. این افرادی که هم مبتلا می‌شوند عمر طبیعی نخواهند داشت به دلیل این‌که عوارض ریوی، قلبی و کلیوی طولانی‌مدتی پیدا می‌کنند.

او اضافه کرد: متأسفانه تصمیمات ستاد ملی کرونا تاکنون سیاسی بوده و علمی و تخصصی نبوده است. ستاد ملی کرونا یک جلسه اضطراری تشکیل داد و بعد هم رهبر انقلاب جلسه‌ای با اعضای ستاد ملی کرونا برقرار کردند و به سه اصل قاطعیت، اقناع و همکاری تاکید داشتند. پس از صحبت‌های رهبر انقلاب، فعالیت‌های ستاد ملی کرونا به‌هیچ‌عنوان نباید حول فرصت سوزی‌های سابق صورت بگیرد. این ستاد ملی کرونا بیشتر از آن‌که شامل نیرو‌های تخصصی تصمیم‌گیرنده باشند از نیرو‌های سیاسی و امنیتی تشکیل شده است.

وی افزود: باید به رییس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس و نماینده تام‌الاختیار وزارت قوه قضاییه برای حضور در جلسات ستاد ملی کرونا اجازه داده شود. همچنین حتماً باید رییس سازمان نظام‌پزشکی در این جلسات به طور مستمر و مداوم حضور داشته باشد. در همه کشور‌های دنیا رهبری و هدایت تیم مطالعاتی و اجرایی کرونا بر عهده متخصصان وزارت بهداشتی و پزشکان متخصص آی‌سی‌یو و مراقبت‌های ویژه است، اما در ایران، همین ساختار غیر پاسخ‌گو و غیر شایسته سالار از افرادی در مدیریت ستاد ملی کرونا استفاده می‌کند که دارای تخصص‌های غیرمرتبط هستند. چنین رویه‌ای باید بدون فوت وقت اصلاح شود و ستاد ملی کرونا به‌معنای واقعی کلمه از حالت دولتی خارج شود و به معنای واقعی ملی شود تا قادر به اتخاذ تصمیمات علمی و تخصصی در جامعه باشد.

محبوب‌فر گفت: همراهی و همدلی دولت و ملت در مهار بیماری کرونا مهم است و می‌تواند نتایج مثبتی به بار بیاورد، اما این همراهی و همدلی دولت و ملت، مستلزم یک مدیریت شایسته سالار و پاسخ‌گو در ساختار سلامت کشور ازجمله وزارت بهداشت و درمان و ستاد ملی مبارزه با کرونا است.

وزیر بهداشت و درمان تهدید به استعفا کرده است
او افزود: به دلیل عملکرد این ستاد و وزیر بهداشت و درمان در مهار بیماری کرونا، آن‌ها باید هرچه سریع‌تر کنار بروند. درحال حاضر مناقشه‌ای بین وزیر بهداشت و درمان با آقای روحانی به وجود آمده است و وزیر بهداشت و درمان تهدید به استعفا کرده است. مناقشه رییس جمهور با وزیر بهداشت هم به خاطر تفاوت برنامه‌ها و هم به خاطر تعطیلی تهران است.

این کارشناس با اشاره به تکذیب خبر استعفای وزیر بهداشت و درمان از سوی معاون ارتباطات دفتر رئیس جمهور ادامه داد: اخباری که درواقع جسته و گریخته درباره استعفای وزیر بهداشت و درمان انتشار پیدا می‌کند صحت دارد. بار‌ها مشاهده شده است که اختلافات بین وزیر بهداشت و درمان و آقای روحانی و سایر افرادی که در ستاد ملی کرونا هستند این‌قدر بالا گرفته که این استعفا مطرح شده است و درنهایت هم دولت به دلیل حفظ موقعیت فعلی بیماری کرونا درنهایت آن را تکذیب کرده است، اما دولت باید بداند که به‌هیچ‌عنوان اطلاعات و اخبار مثل سابق نمی‌تواند در داخل دولت و ستاد ملی مقابله با کرونا قرنطینه شود و از سوی افرادی امین و موثق این اخبار به بیرون درز می‌کند. دولت هم نشان داده است که برای پاک کردن صورت مسئله و خروج از وضعیتی که گرفتارش شده فقط به تکذیب و انتشار اطلاعات ضدونقیض می‌پردازد.

وی افزود: اتفاقا استعفای آقای وزیر بهداشت و درمان صحت دارد، ولی آن ساختاری که در وزارت بهداشت و درمان وجود دارد با توجه به چیدمان نیرو‌های آن در حال حاضر با استعفای آقای وزیر موقعیت خود را در خطر می‌بینند و برای همین پیش‌دستی می‌کنند و این خبر را تکذیب می‌کنند. اختلافات بین وزیر و ستاد ملی کرونا و آقای روحانی به قدری بالا هست که این استعفا مطرح شده است و مجدداً و در نهایت هم هیچ راهی وجود ندارد جز این‌که این استعفا پذیرفته شود.

محبوب‌فر خاطرنشان کرد: متأسفانه آقای وزیر بهداشت و درمان آن جسارت و برشی که باید داشته باشند را دارا نیستند و همین مسئله منجر به شکست برنامه‌های وزیر شده است. البته وزارت بهداشت و درمان در خصوص مبارزه با کرونا در حال حاضر تنهاست و هیچ هماهنگی بین اجزای دولت با ستاد ملی کرونا و وزارت بهداشت و درمان وجود ندارد و هم‌افزایی بین اجزای دولت با ستاد ملی کرونا و وزارت بهداشت و درمان شکل نمی‌گیرد. همچنین تا حد بسیار زیادی به دلیل نبود شفافیت در وزارت بهداشت و درمان، گردش آزاد اطلاعات توسط وزارت بهداشت و درمان در جامعه و در رسانه‌ها محدود شده است؛ بنابراین به دلیل این‌که ساختار وزارت بهداشت و درمان یک ساختار پاسخ‌گو و شایسته سالار نیست بیماری کرونا نه‌تن‌ها فروکش نمی‌کند بلکه بدتر هم می‌شود.

او افزود: به نظر من بهترین راه‌حل این است که باید وزیر برکنار بشود و هرچه سریع‌تر یک تیم جدید و نو با هدف اتکا به توان داخلی کشور و متخصصان بهداشتی و مراقبت‌های ویژه و آی‌سی‌یو و نه افراد غیرمتخصص کار خودشان را شروع بکنند. اگر این سیاست‌گذاری‌ها و برنامه‌ریزی‌ها در خصصو بیماری کرونا که تاکنون صورت گرفته با چنین روندی ادامه پیدا بکند تا پایان دولت دوازدهم کشتار بیماری کرونا در کشور همچنان ادامه خواهد داشت و جز این که سود و منفعت این کشتار و مبتلایان به کرونا به جیب مافیای دارو و مافیای رخنه کرده در وزارت بهداشت و درمان و ساختار سلامت کشور سرریز بشود هیچ نتیجه دیگری در بر نخواهد داشت.