به گزارش سپیدخبر، درست است که بزرگسالان، از همین عبارات نامفهوم استفاده نمی کنند، ولی همه‌ ما گاهی دچار درد معده عصبی، دلشوره یا اضطراب و نگرانی شده‌ ایم که موجب حالت تهوع، تعریق و وضعیتی نزدیک به استفراغ باشد. در واقع، هیجان و استرس می تواند موجب حالت تهوع و استفراغ شود. در این مقاله، تأثیر احساساتی مانند اضطراب را در ایجاد درد معده عصبی و حالت تهوع و استفراغ بررسی می کنیم و به راه‌ های جلوگیری و مقابله با این مشکلات می پردازیم.

علائم درد معده عصبی

موارد زیادی می تواند منجر به حالت‌ تهوع یا معده‌ درد شود. ویروس‌ ها و باکتری ها، عوامل فیزیکی اصلی حالت‌ تهوع و استفراغ هستند. ولی احساسات ما، به‌ خصوص اضطراب، استرس (کاهش استرس) و هیجان نیز می توانند چنین تأثیری داشته باشند. برای نمونه:

1. اضطراب اجتماعی (social anxiety): همه‌ ما در شرایطی خاص، اضطراب اجتماعی را تجربه کرده‌ ایم، مثلا در مهمانی که در آن کسی را نمی شناختیم یا روز اول مدرسه یا اولین روز کاری در یک موقعیت شغلی جدید.
2. اضطراب عملکردی (performance anxiety):  برای نمونه، این اضطراب در هنگام صحبت‌ کردن در جلسه‌ مهم یا آماده‌ شدن برای بزرگ‌ ترین مسابقه‌ فصل ایجاد می شود.
3. استرس یا ترس: استرس یا ترس به دلیل مسائلی مانند نگرانی در مورد پرداخت اقساط وام مسکن، رفتن از شهری به شهر دیگر برای شرکت در دانشگاه یا مواجهه با فردی قلدر در مدرسه ایجاد می شود.
4. هیجان بیش از حد: گاهی هیجان بیش از حد، موجب بروز درد معده عصبی می شود. این نوع هیجان‌ ها در مواردی مانند پیش از برگزاری مراسم جشن ازدواج، روز فارغ‌ التحصیلی یا تعطیلاتی که مدت‌ ها انتظار آن را می کشیده‌ ایم و برای آن برنامه‌ ریزی کرده‌ ایم، به وجود می آید.

چگونگی تأثیر احساسات بر روی بدن ما

چرا احساسات ما گاهی موجب بیماری ما می شوند؟ ترِیسی اِی دِنیس، دارای مدرک پی اچ‌ دی و استادیار گروه روانشناسی کالج هانتر در دانشگاه شهری نیویورک می گوید: زندگی ما مملو از احساسات است، احساساتی مانند خشم و شرم یا ترس و لذت.

• دنیس می گوید: هر یک از این احساسات، واکنش‌ های فیزیکی پیچیده‌ ای را در ما بر می انگیزند. برای نمونه، وقتی عصبانی می شویم، ضربان قلب‌ مان بالا می رود، آدرنالین در بدن ترشح می شود، فشار خون افزایش می یابد.
• به گفته‌ دنیس: این تغییرات فیزیولوژیکی و غددی عصبی مرتبط با احساسات، بر تمام قسمت‌ های بدن ما، از جمله سیستم گوارشی، تأثیر می گذارد. گاهی این واکنش‌ های فیزیکی به طور کاملا ناگهانی شروع و متوقف می شوند و بسیار شدید هستند.
• دنیس عقیده دارد که شدت این احساسات هستند که موجب تحریک بدن ما می شود و بلافاصله دستگاه گوارش را تحت تأثیر قرار می دهد و موجب ناراحتی هایی مانند معده‌ درد، حالت تهوع، استفراغ و اسهال می شود.

اقدامات لازم برای مقابله با استرس، اضطراب، استفراغ و درد معده عصبی

• اگر شما یا فرزندتان، به درد معده عصبی یا حالت تهوع مکرر دچار می شوید، نخست به پزشک مراجعه کنید تا اطمینان یابید که هیچ‌ گونه علت فیزیکی موجب بروز این مشکلات نشده است. علل فیزیکی مانند باکتری، ویروس، برگشت اسید معده یا رفلاکس، عدم تحمل لاکتوز و یبوست، معمولا از دلایل معده‌ درد و استفراغ در افراد در سنین پایین‌ تر است.کریس تولچِر (Chris Tolcher)، یکی از اعضای آکادمی اطفال آمریکا، متخصص اطفال و استادیار بالینی اطفال در دانشکده‌ پزشکی دانشگاه کالیفرنیای جنوبی می گوید: پس از دوران نوپایی، فرد دچار درد های شکمی ناشی ازاسترس می شود.
• وقتی از نبود علل فیزیکی اطمینان یافتید، توجه کنید که شما یا فرزندتان چگونه به موقعیت‌ های استرس‌ زا واکنش نشان می دهید.
• دنیس می گوید: همه‌ ما می دانیم که ذهن ما بر بدن نیز تأثیر می گذارد و بالعکس. آگاهی از احساسات و استرس‌ ها، باعث درک شهودی ما از این مسئله است.
• انجام درمان‌ های لازم می تواند به کودکان و بزرگسالان کمک کند، ولی در بیشتر موارد، نیازی به مراجعه به پزشک نیست و یادگیری چگونگی تنظیم مؤثرتر احساسات، به فرد کمک بیشتری می کند. دنیس می گوید: مهم این است که یاد بگیریم چگونه در هر موقعیت سخت احساسی، به دنبال روزنه‌ امیدی باشیم، پیش از آنکه واکنشی احساسی نشان دهیم.
• برای نمونه، شاید مصاحبه‌ شغلی یا امتحانات مدرسه، به‌ طور طبیعی موجب شود که شما یا فرزندتان دچار نگرانی شوید و از شکست واهمه داشته باشید. این ترس، منجر به سرازیر شدنِ احساسات منفی، استرس و درد و رنج‌ های جسمی در شما می شود. بهتر است سعی کنید که با دید مثبت‌ تری به این شرایط نگاه کنید و آن را موقعیتی برای نشان‌ دادن تخصص یا اشتیاق یا فرصتی برای یادگیری بدانید. دنیس می گوید: این کار نیز مانند هر کار دیگری به تمرین نیاز دارد.

مدیریت استرس، اضطراب و هیجان بیش از حد

نکات زیر به شما کمک می کند تا کاری کنید که بدن‌ تان بر ذهن‌ تان تأثیر بگذارد و آن را آرام کند:

1. تنفس عمیق: چشم‌ هایتان را ببندید و نفس عمیق بکشید. این کار را تکرار کنید. اجازه دهید که بازدم‌ تان به آرامی خارج شود. این کار را به‌ اندازه‌ لازم تکرار کنید.
2. ورزش سبک: دویدن و نرمش‌ کردن، جسمی پر استرس یا ذهنی بیش از حد هیجان‌ زده را آرام می کند.
3. تفکر: بر روی تنفس خود و آنچه در اطراف‌ تان رخ می دهد، تمرکز کنید.
4. بیرون‌ رفتن: خود را با چیزی که از آن لذت می برید، سرگرم کنید. مثلا با تماشای تلویزیون، باغبانی، بازی با فرزندان یا ملاقات با دوستان خود را سرگرم کنید.
5. تجسم‌ کردن: خود را در حالتی تصور کنید که با ترس‌ های خود رو به‌ رو شده‌ اید و بر آن ها غلبه کرده‌ اید. برای نمونه، خود را در موقعیتی فرض کنید که در جلسه‌ پیش رو، موفق شده‌ اید.
6. دریافت کمک: با یکی از دوستان یا یکی از اعضای دلسوز از خانواده‌ تان تماس بگیرید و با او صحبت کنید.
7. برنامه‌ ریزی: فکر‌ کردن در مورد اینکه چگونه می خواهید مشکلی را حل کنید، به شما کمک می کند تا حس کنید که همه چیز در کنترل شماست.
8. تغذیه‌ مناسب: الکل موجب افزایش استرس و اضطراب می شود. پرخوری نیز، موجب احساس گناه و حالت تهوع می شود و در وضعیتی که عصبی هستید، بر مشکلات شما می افزاید.
9. استراحت‌ کردن: فرقی نمی کند که دلیل ناآرامی و عصبی بودن شما استرس، اضطراب یا هیجان بیش از حد باشد، زیرا در هر صورت شما باید استراحت کنید و دوباره نیروی خود را بازیابید. پس رؤیا پردازی کنید، چُرت بزنید و شب‌ ها به‌ اندازه‌ کافی بخوابید.

درمان درد معده عصبی

گاهی برای مدیریت حالت تهوع، درد معده عصبی یا سایر نشانه‌ های فیزیکی استرس، اضطراب و هیجان، به کمک بیشتری نیاز دارید. در ادامه چند مورد از راهنمایی های متخصصان را ارا‌ئه می دهیم که می تواند به شما کمک کند:

1. هیدراته‌ کردن بدن: اسکات کوهن (Scott Cohen)، عضو آکادمی اطفال آمریکا و پزشک معالج در مرکز پزشکی سدارز سینای (Cedars Sinai) و پزشک متخصص اطفال می گوید: اگر استرس یا هیجان بیش از حد، موجب شده است تا شما یا فرزندتان استفراغ کنید، باید بدن خود را هیدراته کنید (آب و مواد معدنی لازم را به بدن خود برسانید)، ولی پیش از آن که چیزی را بخورید، حتما ۳۰ تا ۶۰ دقیقه پس از استفراغ صبر کنید. سپس می توانید مایعات را به‌ آرامی و جُرعه‌ جُرعه، بنوشید. تا ۶ ساعت پس از آخرین باری که استفراغ کرده‌ اید، از خوردن غذاهای جامد اجتناب کنید.
2. غذاها و نوشیدنی ها: بسیاری عقیده دارند که چای نعناع یا چای زنجبیل، درد معده عصبی را آرام می کند یا حالت تهوع را از بین می برد. البته خوراندن زنجبیل به کودکان، کار دشواری است و روش بهتر، مصرف نوشابه‌ گازدار زنجبیل (ginger-ale) است که البته آن هم، به گفته‌ ولچر، معمولا با زنجبیل واقعی درست نشده و نوشیدنی شیرینی است که مصرف آن را توصیه نمی کنیم. شاید خودتان بهتر بدانید که چه چیزی کمک می کند تا درد معده عصبی خود یا فرزندتان را آرام کنید. مثلا ممکن است از سوپ، آب معدنی گازدار، شیرینی، نان تُست یا مواد غذایی ساده‌ دیگری استفاده کنید.
3. داروها: همان‌ گونه که بعضی از داروها می توانند شما را در رفع این مشکل کمک کنند، تعدادی دیگر از آن ها تأثیری ندارند. بسیاری از داروهای قابل خریداری بدون نسخه‌ پزشک به شما کمک می کنند تا استفراغ یا عوارض جانبی درد معده عصبی خود، مانند حالت تهوع، اسهال یا اسیدیته را درمان کنید. برای این منظور می توانید از داروهایی مانند آلکا سِلتزِر (Alka-Seltzer)، (Emetrol)، (Mylanta)، پپتو بیسمال (Pepto-Bismal)، سیمیلاک (Similac) و تامس (Tums) استفاده کنید. برای اینکه بدانید کدام دارو برای شما مناسب‌ تر است، با پزشک خود صحبت کنید. اگر سعی می کنید که درد معده عصبی خود را با مصرف داروهای دارای ایبوپروفن مانند ادویل (Advil) و موترین (Motrin) آرام کنید، بهتر است که این کار را انجام ندهید. به‌ طور کلی، ایبوپروفن کمکی نمی کند و می تواند موجب بدتر‌ شدن درد معده عصبی شما شود.
4. دوری از بوهای تند: اگر حالت تهوع دارید یا حس می کنید که به زودی استفراغ خواهید کرد، از بوهای تندی مانند بوی غذا، دود و عطر دوری کنید. این بوها موجب می شوند که استفراغ‌ کردن شما حتمی شود.
5. تغییر در شیوه‌ زندگی: یبوست نیز از نشانه‌ های استرس در کودکان و بزرگسالان است و به گفته‌ تولچر: به همین دلیل، ما از چیزهایی مانند تغییر در رژیم غذایی، مکمل‌ های فیبر یا ملین‌ ها استفاده می کنیم. اگر مشکل شما اسهال است، مکمل‌ های فیبر و پروبیوتیک ها (مانند پروبیوتیک های موجود در ماست یا بعضی از مکمل‌ ها) به تسکین دردهای شکمی ناشی از استرس، کمک می کند.