اختصاصی / به گزارش غیرمنتظره، معین حسن‌زاده: بسیاری از ما نسبت به مسئولیت‌های اجتماعی خود در فضای مجازی ناآگاه هستیم و نمی‌دانیم طرح اظهارات و سخنانی که موجب نفرت‌پراکنی شود تا چه حد می‌تواند برای یک جامعه خطرناک باشد.

این ناآگاهی نسبت به خشونت‌های کلامی و یا انتشار محتوای دیجیتال از افراد در فضای مجازی می‌تواند مسیر نابودی یک فرد یا خانواده را شکل دهد، مسیری که منتهی به آسیب‌های اجتماعی از جمله خودکشی و یا طلاق خواهد شد.

نفرت‌پراکنی در فضای مجازی، متاسفانه می‌تواند به طور مستقیم و غیرمستقیم نقش مخربی در افزایش آمار خودکشی داشته باشد. این تاثیر از طریق چندین مکانیسم پیچیده اتفاق می‌افتد.

تشدید احساس انزوا و بی‌ارزشی
فضای مجازی، به دلیل ماهیت ناشناس بودن و امکان پنهان شدن پشت پروفایل‌ها، می‌تواند به محلی برای ابراز نفرت و خشونت کلامی تبدیل شود. افرادی که قربانی این نفرت‌پراکنی می‌شوند، ممکن است احساس انزوا، بی‌ارزشی و طردشدگی شدیدی را تجربه کنند. این احساسات منفی، به ویژه در افراد مستعد به افسردگی و اختلالات روانی، می‌تواند به شدت خطر خودکشی را افزایش دهد. کلمات زشت و توهین‌آمیز، حتی اگر از سوی افراد غریبه باشند، می‌توانند زخم‌های عمیقی بر جای بگذارند و اعتماد به نفس فرد را به شدت کاهش دهند.

تشدید احساسات منفی
واکنش‌های نفرت‌آمیز آنلاین، مانند توهین، تهدید، آزار و اذیت سایبری (cyberbullying)، می‌توانند احساسات منفی شدیدی مانند شرم، خجالت، انزوا، بی‌ارزشی و درماندگی را در فرد ایجاد کنند. این احساسات، به ویژه در افرادی که از قبل با مشکلات روانی مانند افسردگی یا اضطراب دست و پنجه نرم می‌کنند، می‌تواند به شدت خطر خودکشی را افزایش دهد. کلمات می‌توانند مانند زخم‌هایی باشند که به مرور زمان عمیق‌تر می‌شوند و فرد را به سمت ناامیدی سوق می‌دهند.

تقویت احساس شرم و خجالت
نفرت‌پراکنی آنلاین می‌تواند به ویژه برای افرادی که از قبل با مشکلات روانی دست و پنجه نرم می‌کنند، مخرب باشد. افشای اطلاعات شخصی، انتشار تصاویر خصوصی، و یا حمله‌های سایبری می‌توانند احساس شرم و خجالت شدیدی را در فرد ایجاد کنند و او را به انزوا و افسردگی عمیق‌تر سوق دهند. این احساسات، می‌توانند به عنوان محرکی برای اقدام به خودکشی عمل کنند.

ایجاد حس بی‌پناهی و درماندگی
فضای مجازی به دلیل ماهیت ناشناس بودن و گستردگی آن، می‌تواند حس بی‌پناهی و درماندگی را در قربانیان نفرت‌پراکنی تشدید کند. هنگامی که فردی در فضای مجازی مورد حمله‌ی نفرت‌پراکنی قرار می‌گیرد، ممکن است احساس کند که هیچ راه فراری ندارد و هیچ کس نمی‌تواند به او کمک کند. این حس بی‌پناهی و درماندگی، می‌تواند به شدت خطر خودکشی را افزایش دهد. به خصوص اگر فرد به دلیل ترس از قضاوت و یاعدم اعتماد به افراد اطراف، از جستجوی کمک خودداری کند.

ترویج افکار خودکشی
در برخی موارد، نفرت‌پراکنی آنلاین می‌تواند به طور مستقیم به ترویج افکار خودکشی منجر شود. مثلاً، اگر فردی به طور مداوم مورد حمله و تهدید قرار گیرد، ممکن است به این نتیجه برسد که مرگ تنها راه خلاصی از این وضعیت است. این مخصوصا در مواردی که نفرت‌پراکنی به طور مستقیم به خودکشی اشاره می‌کند یا فرد را به آن ترغیب می‌کند، خطرناک‌تر است.

کاهش حس همبستگی اجتماعی
نفرت‌پراکنی می‌تواند به کاهش حس همبستگی اجتماعی و اعتماد به دیگران منجر شود. این کاهش اعتماد می‌تواند باعث شود افراد از جستجوی کمک و حمایت از دیگران خودداری کنند و در نتیجه در مواجهه با مشکلات روانی تنها بمانند.

اثر تقلید
مطالعات نشان داده‌اند که گزارش‌های رسانه‌ای درباره‌ی خودکشی می‌توانند اثر تقلید داشته باشند. به همین ترتیب، مشاهده‌ی نفرت‌پراکنی و خشونت کلامی در فضای مجازی نیز می‌تواند به عنوان یک عامل خطر برای افراد آسیب‌پذیر عمل کند و آن‌ها را به اقدام به خودکشی ترغیب کند.

افزایش استرس و اضطراب
حتی اگر فرد به طور مستقیم هدف نفرت‌پراکنی نباشد، مشاهده‌ی مداوم این نوع رفتار در فضای مجازی می‌تواند به افزایش سطح استرس و اضطراب در جامعه منجر شود. این افزایش سطح استرس می‌تواند به نوبه‌ی خود خطر خودکشی را در افراد آسیب‌پذیر افزایش دهد.

نفرت‌پراکنی در فضای مجازی عامل خطر جدی برای سلامت روان افراد است که می‌تواند عواقب جبران‌ناپذیری به دنبال داشته باشد. مقابله با این پدیده نیازمند یک رویکرد جامع و چندوجهی است که شامل آموزش و آگاهی‌بخشی به کاربران فضای مجازی، نظارت بر محتوای اینترنت، و حمایت از قربانیان نفرت‌پراکنی می‌شود.