به گزارش غیرمنتظره و به نقل از  تسنیم، در شرایطی که تولید و تولیدکننده با دشواری‌هایی دست به گریبان هستند و تولید انواع مواد غذایی حتی آنها که صد درصد مواد اولیه‌شان داخلی است، با مشکلاتی روبه‌رو است اما این دشواری‌‌ها نباید باعث ‌شود تا کارخانجات تولیدی، کالاهای تولیدی خود را با هر وزن و قیمتی به مصرف‌کنندگان تحمیل کنند.

گزارش خبرنگار تسنیم از بازار کالاهای مصرفی خانوار و مقایسه قیمت آنها با نرخ‌های سال ۱۳۹۲ حاکی از رشد ۴ تا ۵ برابری قیمت کالاهاست، علاوه‌بر اینکه برخی از کالاها و اوزان آنها در بازار وجود ندارد بلکه همان کالا با وزن کمتر و قیمت بالاتری به بازار ارائه شده و یا تولیدکنندگان با تغییر بسته‌بندی، برخی از اوزان را از خط تولید خود حذف کرده‌اند.

به‌طور معمول در مواقعی که نوسان قیمت کالاها در بازار شدت می‌گیرد و از آن‌سو تقاضا برای اجناس بالا می‌رود، تولیدکنندگان برای پاسخ به نیاز بازار، حفظ سهم خود از بازار و تلاش برای جبران نوسان قیمت‌ها دست به اقدامات متفاوتی می‌زنند. برخی از آنها به‌دلیل پر فروش بودن جنسشان بدون دغدغه‌ای قیمت آن را بالا می‌برند به‌طوریکه ممکن است این اقدام در هر سال، دو تا سه نوبت انجام شود که پنیر ۵۱۵ گرمی روزانه ازجمله این کالاها است. برخی دیگر از کارخانجات اقدام به تغییر دادن اوزان بسته‌بندی محصولات خود می‌کنند که تولیدکنندگان فرآورده‌های لبنی، اسنک‌ و تنقلات از این جمله‌اند و از آنجا که مصرف‌کنندگان با کالای آنها در بازار آشنا هستند بنابراین از اعتماد مشتری سوءاستفاده کرده و تولیدات خود را در بسته‌بندی با وزن کمتر اما با همان شکل و شمایل گذشته در بازار عرضه می‌کنند که نمونه‌هایی از آنها در جداول زیر آمده است.

* چگونه رب گوجه یک کیلویی ۸۰۰ گرم شد؟

بررسی تغییرات اوزان بسته‌بندی اجناس مختلف در سال‌های اخیر گویای آن است که برخی از وزن‌های ابداعی در دوره زمانی کوتاهی رایج شده و این نشان می‌دهد که چنین کمیّت‌هایی با استانداردهای بسته‌بندی سازگاری نداشته و تولیدکننده از روش‌های مقطعی برای رضایت صوری مشتری و کسب درآمد خویش از این ترفند استفاده کرده است. به‌عنوان نمونه وزن هر قوطی رب گوجه‌فرنگی باید یک‌هراز گرم یا یک کیلوگرم باشد. فرقی هم نمی‌کند نوع بسته‌بندی فلزی باشد یا شیشه‌ای اما در این سال‌ها تولیدکنندگان به مرور از وزن محصول کم کرده بدون اینکه اندازه قوطی را تغییر دهند و جالب‌تر آنکه از مشتریان و خریداران پول یک کیلوگرم را می‌گیرند. این کاهش وزن از یکهزار گرم به ۹۸۰ و سپس ۹۵۰، ۹۲۰، ۸۸۰ و ۸۲۰ گرم و درنهایت به ۸۰۰ گرم کنونی رسیده است.

از سوی دیگر بسته‌بندی‌های ماست، ۵۰۰ گرم و یک کیلوگرم است. چنانچه به انواع ظروف نگاه کنید این موضوع قابل مشاهده است اما برخی تولیدکنندگان با استفاده از اعتماد خریداران به محصولات آنها، وزن‌های متفاوتی را به کار می‌برند که درست نیست. درباره شیرهای پاستوریزه هم چنین است. تمام ظروف شیر باید با وزن ۱۰۰۰ سی‌سی، یک لیتر یا یک کیلوگرم عرضه شوند اما می‌بینید که هیچ یک از بسته‌بندی‌ها به این وزن نمی‌رسند و همگی کمتر از یک لیتر وزن دارند. از سوی دیگر اوزان این سال‌های بسته‌های پنیر (سفید پاستوریزه) است که از ۵۰۰ گرم به کمتر از ۳۵۰ گرم رسیده است. شاید تحلیل تولیدکنندگان این باشد که چنین بسته‌بندی برای حفظ سلیقه و قدرت خرید مشتری است اما باید دانست که این تحلیل جز عوام‌فریبی نیست. جالب است بدانید که به جز یک یا دو برند، باقی تولیدکنندگان بسته پنیر نیم کیلویی ندارند در حالیکه وزن طبیعی و استاندارد همه بسته‌های پنیر باید ۵۰۰ گرم باشد. متاسفانه تولیدکننده، پنیر ۴۰۰ گرمی را در ظرف ۵۰۰ گرمی عرضه می‌کند.

* کنسرو ۱۲۰ گرمی و چیپس ۲۰ گرمی

ظروف روغن مایع باید در اوزان یک‌هزار گرم به مشتریان عرضه شود. چنانچه خاطرتان باشد حلب‌های روغن در گذشته به ۵ کیلوگرم معروف بود که درنهایت به ۴٫۵ کیلو رسید. در روغن مایع هم چنین اجحافی از سوی تولیدکنندگان صورت می‌گیرد طوری‌که روغن در ظرف یک کیلویی اما با اوزان متفاوت ۸۱۰،۹۰۰ و … گرم به مشتری عرضه می‌شود. این چنین وزن‌هایی از سوی کدام مرجع صنعتی، بازرگانی و یا استاندارد تدوین و اعلام شده است؟ وزن هر قوطی کنسرو تن ماهی نیز باید ۲۰۰ گرم باشد. اما همان‌طورکه در جدول مربوطه می‌بینید این وزن‌ها در انواع ۱۹۰، ۱۸۰، ۱۷۰، ۱۵۰ و ۱۲۰ گرم وجود دارد. تولیدکنندگان چنین کاهشی را از ۲۰۰ گرم آغاز و سپس کنسروها را به اوزان ۱۸۰، ۱۶۰، ۱۲۵ و به ۱۲۰ گرم رسانده‌اند.

اگر بتوانید برای تنوع اوزان مواد غذایی توضیحی پیدا کنید، تنوع اوزان در بسته‌بندی‌های اسنک ازجمله پفک، چیپس و دیگر تنقلات شما را به قدری گیج می‌کند که باور نمی‌کنید بسته‌هایی که تاکنون خریده‌اید، وزنی حدود ۲۰یا ۳۰ گرم داشته‌اند. این تنوع بر چه اساسی انجام می‌شود؟ اوزان استاندارد این بسته‌ها چند گرم است؟ به‌راستی قیمتگذاری این محصولات بر چه مبنایی از وزن انجام می‌شود که در حق مصرف‌کننده اجحاف نشود؟ بررسی برخی از انواع این فرآورده‌ها در بازار نشان می‌دهد که دارای اوزان متفاوتی از۲۰،۱۰، ۲۵، ۲۷، ۲۸، ۳۰، ۳۵، ۳۸، ۴۰، ۴۵، ۵۰، ۶۰، ۶۲، ۶۵، ۷۰، ۷۵، ۸۰ و۹۰ گرم تا ۱۱۰، ۱۴۰، ۱۵۰، ۱۷۵ و ۲۳۰ گرم هستند.

در این شرایط ضروری است تا دستگاه‌های نظارتی ازجمله سازمان ملی استاندارد و ادارات تابعه، تعزیرات حکومتی، سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان و … با افزایش نظارت دقیق خود بر این موضوع مانع از تضییع حقوق مصرف‌کنندگان و ترویج فرهنگ کم‌فروشی در میان تولیدکنندگان شوند.