به گزارش غیرمنتظره؛ امریکایی‌ها تازه دارند می‌فهمند چه شیادی را به کاخ سفید فرستاده‌اند و بالاخره، هر چند خیلی دیر، وقت آن رسیده است که ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ به پایان برسد. پیتر وینر، تحلیلگر مسائل سیاسی و سیاستمداری که در دولت سه رییس‌جمهور جمهوری‌خواه امریکا- رونالد ریگان، جورج بوش پدر و جورش بوش پسر- فعالیت کرده است، در تحلیلی در وبسایت اندیشکده «آتلانتیک» نوشت: در ژانویه ۲۰۱۶ در مطلبی نوشتم که به عنوان یک سیاستمدار جمهوری‌خواه پیشکسوت هرگز به دونالد ترامپ رای نمی‌دهم، حتی اگر افکار سیاسی من با دولتی که او تشکیل می‌دهد همخوانی بیشتری داشته باشد تا دولت هیلاری کلینتون. این اظهارنظر من، بسیاری از دوستان جمهوری‌خواهم را متحیر کرد. چطور می‌توانستم به کسی که سیاست‌هایش بسیار به من نزدیک‌تر از سیاست‌های رقیبش بود، رای ندهم؟ توضیحی که در آن زمان دادم و بارها آن را تکرار کرده‌ام، این بود که ترامپ از اساس- چه از نظر فکری و اخلاقی و چه از نظر خلق و خو و مسائل روانی- فرد مناسبی برای ورود به کاخ سفید نیست. در انتخاب رییس‌جمهور، این مساله برای من بیشترین اهمیت را دارند چرا که ممکن است در طول دوره ریاست‌جمهوری، فرد منتخب با بحرانی غیرمنتظره روبرو شود و آنجاست که قضاوت و مصلحت‌اندیشی، شخصیت و توانایی رهبری وی اهمیت زیادی پیدا می‌کند. چهار سال پیش این‌طور نوشتم که: «آقای ترامپ حتی تمایلی به آشنا شدن با بسیاری مسائل هم ندارد، چه برسد به اینکه بخواهد به آنها تسلط پیدا کند. تاکنون هیچ نامزد ریاست‌جمهوری در امریکا اینقدر نسبت به دانش و واقعیت‌ها بی‌تفاوت نبوده و هیچ‌کس مثل ترامپ تا این حد با نادانی خود احساس راحتی نکرده است.»

همچنین در آن مقاله نوشتم: «ترکیب جهل، بی‌ثباتی عاطفی، عوام‌فریبی، نفس‌گرایی و کینه‌توزی که همگی در ترامپ جمع شده، چیزی است که تنها منجر به شکست فرد در ریاست‌جمهوری نمی‌شود، بلکه می‌تواند منجر به یک فاجعه ملی شود. فکر اینکه ترامپ فرمانده کل قوای امریکا باشد باید تن هر امریکایی را بلرزاند.»

تا نیمه دوم دور اول ریاست‌جمهوری ترامپ طول کشید تا مردم امریکا بفهمند چه اشتباهی کرده‌اند، اما بحران کرونا باعث شد بالاخره به این نتیجه برسند. حال اغلب مردم موافقند که هیچ رییس‌جمهوری به اندازه ترامپ با بحرانی مثل کرونا تا این حد مستاصل نشده است.

البته باید گفت رییس‌جمهور نه مسوول ویروس کروناست و نه بیماری‌ای که از آن ناشی می‌شود و حتی اگر همه کارها را درست انجام می‌داد، باز هم نمی‌توانست جلوی ورود ویروس را بگیرد. این‌طور هم نیست که هیچ کاری را درست انجام نداده باشد؛ تصمیم او مبنی بر منع ورود از چین به امریکا، تصمیم عاقلانه‌ای بود و هرکس بخواهد تمام تقصیرها را گردن ترامپ بیندازد، انصاف را رعایت نکرده است. منتقدین نباید از کرونا سوءاستفاده کرده و از او بابت همه کارهای بدی که انجام داده انتقام بگیرند. لذت بردن از شکست دیگران، اصلا صورت خوشی ندارد.با این همه، ترامپ و دولتش مسوول خطاهای محرز و پرهزینه‌ای هستند که در مورد کرونا مرتکب شده‌اند؛ مهم‌ترین اشتباهات دولت ترامپ عبارتند از کمبود شدید کیت‌های‌ تشخیص ویروس و ناتوانی تولیدکنندگان در افزایش عرضه، تصمیم دولت مبنی بر محدودکردن تعداد تست‌هایی که از مردم گرفته می‌شود، تاخیر در محول کردن آزمایش به آزمایشگاه‌هایی که زیرنظر دولت نیستند و مشکل در زنجیره عرضه. این اشتباهات به ‌شدت امریکا را عقب انداخت و در چند هفته حیاتی نخست، حس امنیت کاذبی را برای شهروندان ایجاد کرده بود. آنچه اکنون می‌دانیم این است که ویروس کرونا تا چند هفته به صورت نهفته عمل می‌کند و پخش می‌شود و ما اصلا از آن باخبر نبودیم. در همین دوره بود که دولت کاری برای کنترل این ویروس انجام نداد. اگر تلاش‌هایی برای کنترل و کاهش شیوع ویروس انجام شده بود، شاید سرعت انتشار آن در زمان حیاتی تا حد زیادی کاهش می‌یافت، اما ما اکنون آن فرصت را از دست داده‌ایم.

جرمی کونیندیک که در زمان شیوع ابولا در دولت اوباما بر واکنش جهانی به این ویروس نظارت داشت، در گفت‌وگو با واشنگتن‌پست گفت: «دولت ترامپ زمان را از دست داد و دیگر هم نمی‌تواند آن را جبران کند. وقتی شش هفته خود را به کوری زدید، دیگر نمی‌توانید آن دوره حیاتی را بازگردانید. مقصر مدیریت ضعیف و آشفته کاخ سفید و ناتوانی آنها در درک ابعاد ماجراست.»آنتونی فائوچی، رییس موسسه ملی آلرژی و بیماری‌های عفونی امریکا که در جریان بحران اخیر به خاطر صداقتش معروف شده است، به نماینده کنگره امریکا اعلام کرد ایالات متحده هنوز برای تشخیص این ویروس در شهروندان، به اندازه کافی کیت آزمایشی ندارد. «باید بپذیریم که در این زمینه ناموفق بوده‌ایم. می‌بینیم در کشورهای دیگر همه مردم به آزمایش کرونا دسترسی دارند، اما ما برای این کار آمادگی نداریم. به نظر من باید همه به آن دسترسی داشته باشند، اما ما این‌طور نیستیم.»

همچنین می‌دانیم امریکا کیت‌های سازمان بهداشت جهانی را رد کرد و محققانی که در سیاتل مشغول انجام آزمایش‌های اولیه کرونا بودند نیز از سوی ماموران فدرال از این کار منع شدند. در نهایت پزشکان آن مرکز تصمیم گرفتند آزمایش‌های کرونا را بدون تاییدیه فدرال انجام دهند.اما این همه ماجرا نیست. گفته می‌شود رییس‌جمهور هشدارهای اولیه در خصوص شدت ویروس را نادیده گرفته است و وقتی یکی از مقامات مرکز کنترل و پیشگیری بیماری در ماه فوریه هشدار داده که شیوع این بیماری حتی است، ترامپ از دست او عصبانی شده است. دولت ترامپ دفتر سلامت جهانی «شورای امنیت ملی» را که وظیفه‌اش مقابله با پاندمی‌های جهانی بود منحل کرد و حالا داریم تاوان آن اقدام را می‌پردازیم.

فائوچی به کنگره گفت: «ما با آن دفتر همکاری بسیار خوبی داشتیم. اگر چنین دفتری همچنان دایر بود، خیلی بهتر می‌شد.»اگر تعداد نفرات مبتلا به بیماری در امریکا مثل کشورهایی چون ایتالیا بالا برود، قطعا با کمبود دستگاه تنفس مصنوعی و تجهیزات پزشکی روبرو می‌شویم و بیمارستان‌ها دیگر جای خالی برای بیماران جدید نخواهند داشت. این مساله نه‌تنها باعث مرگ بسیاری از افراد مبتلا به ویروس کرونا می‌شود، بلکه سایر بیماران را نیز به دلیل عدم دسترسی به مراقبت‌های بیمارستانی می‌کشد.

اطلاعات غلطی که رییس‌جمهور در این مدت به مردم داده، خطرش از هر چیز دیگری بیشتر است. ترامپ مدام واقعیت را انکار کرد تا شاید با این کار کشور کمتر از نظر اقتصادی و سیاسی ضرر کند. اما کم‌کم دارد می‌فهمد با توییت‌کردن نمی‌توان پاندمی جهانی را کنترل کرد.

ترامپ زمانی که ویروس در حال گسترش بود، به دروغ گفت همه‌چیز در امریکا تحت کنترل است. او ادعا کرد ویروس را مهار کرده است، در صورتی که این‌طور نبود. ترامپ ادعا کرد آزمایش کرونا در اختیار همه شهروندان قرار می‌گیرد، اما این هم دروغ بود. او مدعی شد ویروس کرونا «مثل معجزه» ناگهان از بین می‌رود، اما این‌طور نیست. او گفت طی چند ماه آینده واکسن این ویروس ساخته می‌شود، اما فائوچی می‌گوید حداقل یک سال و چند ماه طول می‌کشد تا به ویروس دست یابند.

ترامپ به دروغ دولت اوباما را به خاطر وقفه در آزمایش‌های کرونا مقصر اعلام کرد. زمانی که دولت او اولین مورد کرونا را اعلام کرد، بسیار دیرتر از زمان واقعی بود. ترامپ ادعا کرد تعداد مبتلایان در ایتالیا کمتر می‌شود، در صورتی که همین‌طور تعداد آنها افزایش یافت. او همچنین در یکی از عجیب‌ترین اظهاراتی که یک رییس‌جمهور می‌تواند بر زبان بیاورد، اعتراف کرد ترجیح می‌دهد کشتی تفریحی به همراه مسافران کرونایی‌اش با فاصله از ساحل کالیفرنیا روی دریا باقی بماند و در این ایالت پهلو نگیرد. او با این کار می‌خواست تعداد موارد مبتلا به کرونا در خاک امریکا را به شکل مصنوعی پایین نگه دارد. ترامپ گفت: «من از آمار و ارقام خوشم می‌آید. ترجیح می‌دهم اعداد همان جایی که هستند باقی بمانند. اما اگر بخواهند مسافران آن کشتی را پیاده کنند، آن‌وقت تعداد موارد ابتلا در امریکا که الان ۲۴۰ نفر است، ناگهان بالا می‌رود و احتمالا تعداد تلفات نیز که اکنون ۱۱ نفر است، افزایش می‌یابد.» چنین ادعاهایی مدام تکرار شده و تا همین الان هم ادامه دارد. ترامپ به جای اینکه اوضاع را درست کند، بدتر همه‌چیز را خراب‌تر کرده است. او با سخنرانی خود در کاخ سفید که قرار بود به مردم و بازارها اطمینان خاطر دهد، کاری کرد که هر دو احساس خطر کنند. ترامپ سخنان خود را به شکلی عجیب و غیرطبیعی ادا کرد. حتی با اینکه طبق معمول از سامانه تله پرامپتر برای خواندن سخنرانی‌اش استفاده می‌کرد، در بعضی موارد نتوانست سیاست‌های دولتش را به درستی بیان کند، در نتیجه کاخ سفید بعدا مجبور شد اصلاحیه بدهد. در همان حین سخنرانی ترامپ، ارزش سهام در بازارهای امریکا کاهش یافت. او در جریان سخنرانی‌اش در حالی از امریکایی‌ها خواست «مثل یک ملت و یک خانواده باهم متحد شوند» که همین چند روز قبل فرماندار واشنگتن را یک «مار» خوانده بود و به دموکرات‌ها حمله‌ور شده بود. به قول خبرنگار واشنگتن‌پست، ترامپ تقریبا هر اشتباهی که ممکن بود را در سخنرانی خود مرتکب شد.»

این اشتباهات و شکست‌ها در رهبری امریکا ناشی از نقص شدید در شخصیت ترامپ است. او آن قدر به دروغگویی عادت کرده که حتی وقتی صداقت به نفعش است، نمی‌تواند صادق باشد. او آنقدر انسان کوته‌فکر و بی‌نظمی است که نمی‌تواند فراتر از نوک بینی‌اش را ببیند. رفتار او باعث ایجاد تفرقه و چندقطبی شدن جامعه می‌‌شود و به هیچ‌وجه توانایی متحد کردن ملت را ندارد. او آن‌قدر خودبرتربین است که هیچگاه از اشتباهاتش درس نمی‌گیرد. شخصیت آشفته ترامپ باعث شده در مقایسه با روسای جمهور قبلی امریکا، او در مدیریت بحران از همه ناتوان‌تر باشد.

مردم این را می‌دانند و با او مثل یک رهگذر رفتار می‌کنند. این مساله را آن جایی می‌توان دید که مدیران مدرسه، روسای کالج، مربیان ورزشی و صاحبان کسب و کار در سراسر امریکا خودشان زندگی روزمره را تعطیل کرده‌اند، بدون اینکه دستوری از رییس‌جمهور مملکت صادر شود. ویروس کرونا به احتمال زیاد نقطه عطفی در دوران ریاست‌جمهوری ترامپ خواهد بود. در این نقطه خیلی چیزها تغییر می‌کند و دیگر کسی نمی‌تواند جهل و پوچ بودن شخصیت ترامپ را انکار کند.

امریکایی‌ها تازه دارند می‌فهمند چه شیادی را به کاخ سفید فرستاده‌اند و بالاخره، هر چند خیلی دیر، وقت آن رسیده است که ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ به پایان برسد. کنار رفتن نقاب ترامپ، استیصال او را بیشتر می‌کند. شاید دولتش به هر شکلی که هست از این بحران عبور کند، اما این تنها یک طبل توخالی است؛ دوران ریاست‌جمهوری ترامپ به پایان رسیده است.

ترجمه هدیه عابدی