به گزارش غیرمنتظره و به نقل از شفقنا، یک کارشناس مسائل بین الملل می گوید: ما ۵۳ کشور اسلامی داریم که با ۱۱ کشور از این مجموعه در قطع ارتباط کامل هستیم. مثلا عربستان و مصر و اردن و مراکش و دیگر کشورهای که وزنه ای در جهان اسلام هستند یا در مورد مسائل منطقه ای در خاورمیانه دچار چالش های بسیاری هستیم مثلا هنوز مشخص نیست که ایران در مورد طالبان در افغانستان چه خواهد کرد و چگونه مسأله را مدیریت خواهد کرد. در آسیای میانه وضعیت همینطور است. روابط ما با ترکیه نیز دچار چالش است. در مورد عراق نیز روابط ایران و عراق هنوز تثبیت نشده و متکی است که چه دولتی در عراق بر سر کار می آید. اگر همه این موارد را مجموعا در نظر بگیرید در نهایت به این نکته می رسیم که سرنوشت مسأله هسته ای ایران چه خواهد بود؟ اگر ما با غرب چالشی جدی نداشتیم هیچ لزومی نداشت به سمت چین و روسیه برویم.این نکته نشان می دهد که سیاست خارجی ایران تماما به بحث هسته ای وابسته شده است.

سیاست خارجی ایران چالش های بیشماری دارد

امروز مهمترین چالش ایران مساله هسته ای و برجام است

دکتر محسن جلیلوند در گفت وگو با خبرنگار شفقنا آینده درباره چالش های پیش روی سیاست خارجی کشور اظهار داشت: سیاست خارجی ایران چالش های بیشماری دارد. اما اگر بخواهیم رتبه بندی کنیم براساس رتبه بندی امروز مهمترین چالش ایران مساله هسته ای و برجام است. امروز روابط ایران و سایر کشور ها و تمام سیاست های بین المللی ما بر موضوع هسته ای قفل شده است و کانون اصلی این چالش ها به نوعی بحث برنامه هسته ای ایران است. اگر این برنامه در وین حل نشود باقی برنامه های ایران نیز دچار مشکل خواهد بود و نه تنها برنامه های هسته ای کشور بلکه سیاست خارجی کشور و روابط اقتصادی و فرهنگی کشور نیز دچار مشکل می شود. به طور مثال مسائل ایران با کشورهای حاشیه خلیج فارس و با دولت های اسلامی و چین و روسیه و شرق آسیا و… تحت تاثیر برنامه هسته ای قرار گرفته است و تا زمانیکه موضوع برجام حل نشود باقی مسائل در ردیف های دوم و سوم و چهارم قرار می گیرند.

ما زمانی سیاست نگاه به شرق را اتخاذ کردیم که با غرب وارد چالش شدیم

ایران با ۱۱ کشور اسلامی در قطع ارتباط کامل است

سیاست خارجی ایران تماما به بحث هسته ای وابسته شده است

وی افزود: ما زمانی سیاست نگاه به شرق را اتخاذ کردیم که با غرب وارد چالش شدیم و اصولگرایان بر این موضوع فشار آوردند. مسأله سیاست خارجی ما در حوزه خاورمیانه و کشورهای اسلامی به شدت تحت تاثیر این موضوع است. ما ۵۳ کشور اسلامی داریم که با ۱۱ کشور از این مجموعه در قطع ارتباط کامل هستیم. مثلا عربستان و مصر و اردن و مراکش و دیگر کشورهای که وزنه ای در جهان اسلام هستند یا در مورد مسائل منطقه ای در خاورمیانه دچار چالش های بسیاری هستیم مثلا هنوز مشخص نیست که ایران در مورد طالبان در افغانستان چه خواهد کرد و چگونه مسأله را مدیریت خواهد کرد. در آسیای میانه وضعیت همینطور است. روابط ما با ترکیه نیز دچار چالش است. در مورد عراق نیز روابط ایران و عراق هنوز تثبیت نشده و متکی است که چه دولتی در عراق بر سر کار می آید. اگر همه این موارد را مجموعا در نظر بگیرید در نهایت به این نکته می رسیم که سرنوشت مسأله هسته ای ایران چه خواهد بود؟ اگر ما با غرب چالشی جدی نداشتیم هیچ لزومی نداشت به سمت چین و روسیه برویم.این نکته نشان می دهد که سیاست خارجی ایران تماما به بحث هسته ای وابسته شده است.

رسیدن به توافقی جامع و بلند مدت را دور از ذهن می دانم

شاید به توافقی کوتاه مدت برسیم

این کارشناس مسائل بین الملل در خصوص اینکه آیا حصول توافق امکان پذیر است و در صورت توافق می توان پیش بینی کرد که مشکلات سیاست خارجی کشور حل خواهد شد؟ گفت: من رسیدن به توافقی جامع و بلند مدت را دور از ذهن می دانم ولی شاید به توافقی کوتاه مدت برسیم. البته امروز خبری منتشر شد که ایران پیشنهاد روسیه برای توافقی کوتاه مدت را رد کرده است. در آمریکا دولت ها مستقل از هم هستند. همانطور که آقای بلینکن در روزهای گذشته اعلام کرد که سیستم کشور آمریکا به گونه ای نیست که بتوانیم دولت بعدی را متقاعد کنیم. مثل همان برخوردی که ترامپ با توافق اوباما داشت. ایران نمی تواند درجا بزند و بر روی وضعیتی ثابت بایستد و نیاز دارد تا با تحولات جهانی پیشرفت کند و به جلو برود، نه ایران می تواند به طور دائم بر سر این توافق بماند و نه آمریکایی ها پافشاری خواهند کرد، هر توافقی مستلزم این است. برای شما مثالی می زنم؛ ما در ۱۹۵۵ عهدنامه دوستی و مودت با آمریکا را داریم. این عهد نامه در مجلسین طرفین یعنی مجلس سنای آمریکا و مجلس شورای ملی ما و مجلس سنای ایران تصویب شد و تا امروز پا برجا است و ترامپ که از تمام قرارداد های بین المللی خارج می شد نتوانست از این پیمان خارج شود. هنوز هم ایران و آمریکا بر این پیمان متعهد هستند و ما بر اساس آن به دادگاه شکایت کردیم و دادگاه بر اساس همین عهدنامه حکم صادر کرد. برای اینکه برجام را به چنین عهدنامه ای تبدیل کنیم راهی طولانی در پیش است و برجام باید در مجلسین دو کشور تصویب شود. مثل قانون راهنمایی و رانندگی و قانون مجازات اسلامی ولی آمریکایی ها حاضر به پذیرش این نیستند. چون اولا مجلس آمریکا باید با دو سوم آرا این قانون را تصویب کند که دموکرات ها اکثریت دوسوم را در مجلس ندارند امروز آرا در سنا پنجاه پنجاه است با حضور معاون رئیس جمهور آمریکا است ‌که گاهی چیزی تصویب می شود و این وضعیت کار را بسیار مشکل می کند. در خصوص ایران هم همین طور است و اگر مجلس بخواهد این توافق را به قانون تبدیل کند باید کل پروتکل الحاقی و … را به قانون تبدیل کنیم که این شرایط عملا دست ایران را می بندد و ایران تا ابد تحت بازرسی های سازمان ملل و آژانس قرار می گیرد که این وضعیت از نظر ایرانیان قابل قبول نیست و از این رو من به توافق بلند مدت امیدوار نیستم.

اساس سیاست خارجی بر چالش است

وی در ادامه در مورد اینکه آیا چالش ها همچنان وجود خواهد داشت؟ تصریح کرد: بله اساس سیاست خارجی بر چالش است. در زمان کسینجر در سیاست خارجی آمریکا گفته شد که شما باید ۸۰٪ با دشمنان و رقبای خود کار کنید و ۲۰٪ با دوستان خود کار کنید. در دنیای کنونی دوست به دشمن و دشمن به دوست تبدیل می شود این واقعیتی سیال و پویا است.

ما نتوانسته ایم روابط دوستانه خود را گسترش دهیم

باید دشمنان را کم کرد ولی متاسفانه وضعیت امروز به این صورت نیست

جلیلوند در خصوص دشمنان و دوستان ایران نیز گفت: البته این وضعیت کمی از طرف آنها و مقداری هم بخاطر اشکالات خود ما است. ما نتوانسته ایم روابط دوستانه خود را گسترش دهیم. من در زمانی که کار دیپلماتیک می کردم می دیدم که ما و کشورهای مسلمان همدیگر را برادر خطاب می کنیم. وقتی آقای روحانی به ترکیه رفت پوتین را آقای رئیس جمهور خطاب می کرد ولی به آقای اردوغان برادر می گفت. کشورهای اسلامی آنچنان نزدیک هستند که یکدیگر را برادر خطاب می کنند و باعث تعجب است که ما با ۱۱ کشور اسلامی که هر کدام وزنه ای در جهان اسلام هستند دچار تخاصم شده ایم و حتی روابطی عادی با آنها نداریم. این کشور ها در مجامع بین المللی با ما درگیر می شوند‌ و ما از جانب این کشورها دچار مشکل شده ایم و حتی بدتر از کشورهای دیگر با ما دشمنی می کنند این وضعیت جالب نیست. اساس روابط در سیاست خارجی این است که مرتبا تعداد دوستان خود را افزایش دهید و از تعداد دشمنان خود کم کنید این یک اصل است چون با بالا رفتن تعداد دشمنان خود هزینه بیشتری می پردازید. فرقی نمی کند دشمن غربی یا شرقی باشد باید دشمنان را کم کرد ولی متاسفانه وضعیت امروز به این صورت نیست ولی هر چه زودتر باید این اوضاع را جمع و جور کرد و این مستلزم تعیین تکلیف در برنامه هسته ای کشور است.