برخی اطرافیان و نزدیکان دولت در دیدارهای خصوصی و دورهمی‌ها می‌گویند «ما داریم با ترامپ مذاکره می‌کنیم و شروع شده!» برخی فعالان سیاسی نیز می‌گویند ترامپ از آن ۱۲ شرط توافق عقب نشسته و در اظهارنظرها ملایم شده است.

کنش رفتاری ترامپ در ارتباط با ایران می‌تواند گزینه‌های مختلفی را در بر داشته باشد. هر یک از این گزینه‌ها بخشی از آموزه رفتاری نهادهای سیاسی و اتاق‌های فکر امریکا در ارتباط با ایران محسوب می‌شود. گفتنی است شکل جدیدی از موازنه در کنش ارتباطی ایران و امریکا به‌وجود آمده که می‌تواند زیرساخت‌های لازم برای حل‌وفصل برخی از موضوعات اقتصادی، سیاسی، نظامی و امنیتی از جمله اعاده شکل جدیدی از برنامه جامع اقدام مشترک را فراهم کند؛ لذا سیاست فشار حداکثری گزینه ترامپ و تیم راهبردی امریکا برای محدودسازی ایران نخواهد بود.

محمد مهاجری، فعال رسانه‌ای اصولگرا، به خبرنگار جماران گفت: رهبری در سخنان اخیرشان از کلمه «معامله» استفاده کردند که نوعی از توافق را در خودش مستتر دارد. بنابراین من فکر می‌کنم می‌تواند یک اتفاق در جهت تحقق شعارهای آقای پزشکیان برای رفع تحریم‌ها باشد. البته کار سهل و کوتاه مدتی نیست اما به هر حال می‌تواند یک راهبرد جدید باشد.

«از مجموع مواضع مسئولین نظام در همین روزهای پرجدال می‌توان این نکته را به دست آورد که تمایل به مذاکره از هر زمان دیگری بیشتر است. اگر این برداشت مقرون‌به‌صحت باشد، می‌توان امیدوار بود که گشایشی در امور مربوط به سیاست خارجی حاصل شود که طبعاً در امور داخلی و معیشت مردم نیز تأثیرگذار خواهد بود.»

وی با اشاره به سخنرانی اخیر رهبر انقلاب مبنی بر اینکه «باید مراقب باشیم با چه کسی معامله می‌کنیم» و اینکه برخی این صحبت‌ها را دال بر صدور مجوز مذاکره با غرب می‌دانند، افزود: ما از پشت‌پرده خبر نداریم، اما با توجه به‌عدم مخالفت با مذاکره، به نظر می‌رسد مجوز مذاکره و حتی مذاکره مستقیم با آمریکا صادر شده است.

سید جلال ساداتیان، سفیر پیشین ایران در انگلیس، به خبرنگار جماران گفت: متأسفانه در فرصت‌هایی که کارت‌های زیادی در اختیار داشتیم، حاضر به مذاکره نشدیم. الآن چاره‌ای نداریم؛ اگر این مذاکره الآن اتفاق نیفتد می‌تواند کارت‌ها و توانمندی‌های بیشتری را از ما سلب و در شرایط بدتری ما را وادار به این مذاکره کند. الآن هنوز امکاناتی را به عنوان پشتوانه داریم ولی به شرطی که افرادی که مذاکره می‌کنند توانمند باشند و کار، نیت و طرف‌های مقابل را بشناسند.

ترامپ استیو ویتکاف، نماینده خاورمیانه خود، را مأمور بررسی امکان توافق دیپلماتیک با ایران کرده است و هفته گذشته اظهار داشت: «واقعاً خوب می‌شود اگر بتوان مشکلات مربوط به برنامه هسته‌ای ایران را حل کرد.»

به نظر می‌رسد رویکرد ترامپ در قبال اوکراین از دو جهت متمایز از بایدن خواهد بود. ترامپ یک هدف اصلاح شده ۱۰۰ روزه برای پایان دادن به جنگ در اوکراین تعیین کرده است. همچنین یک فرستاده ویژه به نام «کیت کلاگ» را برای آوردن روسیه و اوکراین به میز مذاکره منصوب کرده است. به نظر می‌رسد ترامپ می‌خواهد از الزامات از پیش تعیین شده‌ای که کرملین قبلاً در مورد شرایط آتش بس ایجاد کرده است، عبور کند. این شرایط شامل واگذاری کریمه و چهار استان شرقی به روسیه و تضمین‌عدم عضویت اوکراین در ناتو است. مشخص است که ترامپ مایل است هر دو طرف را برای توافق بر سر آتش بس تحت فشار بگذارد.

تنش و اختلافات ایران و آمریکا در حالی تشدید شده که ترامپ بر جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای تأکید کرده است. برنامه هسته‌ای ایران پیشرفت‌هایی داشته و اختلافات داخلی بر سر رویکرد مذاکرات ادامه دارد. اصلاح‌طلبان خواهان توافق محدود برای کاهش تنش و اختلاف هستند، در حالی که محافظه‌کاران بر بی‌اعتمادی و ضرروت اقدامات اعتمادساز تاکید می‌کنند.

بازگشت ترامپ به قدرت و هم‌پیمانی مجدد او با نتانیاهو، می‌تواند خاورمیانه را به سوی تنش‌های شدیدتر سوق دهد. سیاست‌های ترامپ، از حمایت بی‌قید و شرط از اسرائیل تا بی‌توجهی به حقوق فلسطینی‌ها، نه‌تنها شکاف‌های داخلی اسرائیل را عمیق‌تر کرده، بلکه موجب خشم گسترده در جوامع عربی و بی‌ثباتی منطقه‌ای شده است.