اختصاصی / به گزارش غیرمنتظره، معین حسن‌زاده: چندی پیش ویدئویی از سعید رحمت‌زاده نماینده اصولگرا و منتسب به جبهه پایداری صومعه‌سرا در مجلس منتشر شد که در آن از اهمیت برندسازی و ثبت بیبیشته بَج به‌عنوان یکی از میراث شهرستان صومعه‌سرا صحبت می‌کرد!

انتشار این ویدئو در فضای مجازی با واکنش طنز کاربران مواجه شد و انتقاداتی در خصوص اینکه چنین مسائلی بدل به دغدغه کسی شده که علاوه بر نمایندگی مردم شهرستان صومعه‌سرا نماینده معین شهرستان بندر انزلی نیز می‌باشد و باید این بار سنگین را بر دوش خود بکشد.

نکته‌ای که بیشتر کاربران به آن اشاره می‌کردند تعطیلی پروژه‌های بزرگ شهرستان صومعه‌سرا طی یک سال حضور رحمت‌زاده در کسوت نمایندگی شهرستان بود و مقایسه آن با دغدغه وی در طی مسئله‌ی بیبیشته بَج! اما آنچه ما به آن به‌عنوان مسئله تاریخ می‌پردازیم طرح یک جعل تاریخی است، موضوع اینکه آیا اساساً «بیبیشته بَج» یا همان برنج سرخ‌کرده که فارسی‌زبان‌ها آن را به این نام می‌شناسند مختص به شهرستان صومعه‌سرا بوده است؟!

نخستین مطلب که باید به آن اشاره کرد طبخ و استفاده از برنج سرخ‌کرده در کشورهایی مانند پاکستان، هند، تایلند، چین و ژاپن است که علاوه بر ایران و به‌صورت ویژه در گیلان، آن‌ها نیز با رسپی‌های مختلف قرن‌هاست از برنج سرخ‌کرده به‌عنوان یک خوراکی، میان‌وعده و حتی جیره غذایی جنگی بهره‌مند می‌شوند.

یکی از رسپی‌های این خوراکی مخلوط آن با مواد پروتئینی است تا ترکیب برنج به‌عنوان منبع کامل غذایی دارای کربوهیدرات با انواع مواد غذایی دارای پروتئین مانند مرغ یا میگو و… مورد استفاده در برخی کشورها نظیر چین، تایلند و ژاپن قرار گیرد.

اما رسپی معمول که در گیلان استفاده می‌شود در کشورهایی مانند هند، چین و پاکستان نیز دیده می‌شود و آن‌ها نیز از این خوراکی با ترکیب حبوباتی مانند نخود، ماش، عدس و… و یا حتی بدون این حبوبات استفاده می‌کنند.

پس این خوراکی به‌عنوان میان‌وعده و یا در واقع به‌عنوان یک جیره‌ی جنگی تنها در صومعه‌سرا دارای سابقه تاریخی نیست و در کشورهای دیگر نیز نظیر آن وجود دارد.

از طرف دیگر موضوع استفاده از بیبیشته بَج به‌عنوان جیره جنگی در ایام مبارزات نهضت جنگل تنها مختص به زمان حضور جنگلی‌ها در صومعه‌سرا و در واقع کسما نبوده و در سایر ایام نیز چنین موضوعی دارای سابقه است.

نکته دیگر اینکه اگر بخواهیم تاریخ نهضت جنگل و تاریخ مبارزات مردم گیلان با استبداد را تنها به دوره‌ی مبارزات در کسما محدود کنیم به تمامیت تاریخی این استان ظلم کرده‌ایم؛ فارغ از حماسه‌هایی همچون نبرد پیله داربن در پیربازار که در اوایل دوره قاجار رخ داده است، در اواخر دوره قاجار در گیلان کمیته سری ستار نقش اساسی در پیروزی ماه محرم مشروطه‌خواهان رشت داشت که پس از ترور باغ مدیریه، رشت به دست مشروطه‌خواهان افتاد و سپس با لشکرکشی به تهران، پایتخت به دست قوای مشروطه‌خواه گیلان فتح شد.

پس از این مبارزات هیئت اتحاد اسلام در سال‌های ۱۲۹۵ و ۱۲۹۶ بسیار مورد توجه بود و پس از آن نهضت جنگل آغاز شد، طبیعتاً نباید چنین تاریخ پر افتخار و باشکوهی را به دوره‌ای کوتاه در منطقه‌ای خاص محدود کرد.

اما فارغ از این طبخ بیبیشته بَج یا همان برنج سرخ‌کرده در گیلان مربوط به تمامی محدوده‌های جغرافیایی است که در آن برنج کشت می‌شود، انواع نان‌های برنجی، حلواهای برنجی بمانند بَج دوشاب، بیبیشته بَج، جوکول و… بخشی کوچک از غذاها و خوراکی‌هایی است که از کنار کشت برنج در گیلان در سراسر استان تولید می‌شود و هیچ‌کس نمی‌تواند به‌صورت مستند آن را به یک منطقه جغرافیایی مشخص گره بزند.