به گزارش غیرمنتظره، زندگی معمولی در شهر برای زنانی که پوششان مورد تایید حکومت نیست، روز به روز به روز دشوارتر می‌شود. در خیابان‌ها، تاکسی، مترو، کافه و… از تذکر و برخورد بابت رعایت حجاب در امان نیستند. مدتی پس از آرام شدن فضا مجلس در تکاپوی لایحه حجاب و عفاف افتاد. از سوی دیگر تصاویر و فیلم‌هایی از حضور حجاب‌بانان در دو ایستگاه تئاتر شهر و میدا انقلاب در مترو، منتشر شد. شهردار تهران و وزیر کشور مسئولیت آن‌ها را نپذیرفتند و تاکید کردند که آن‌ها یک سری نیرو مردمی و خودجوش هستند. اما هفته گذشته روزنامه اعتماد سندی را منتشر کرد که نشان می‌داد وزیر کشور  طی بخشنامه‌ای در تاریخ ۹ خرداد ۱۴۰۲ خطاب به برخی دستگاه‌ها، ارگان‌ها و نهادها ازجمله شهرداری تهران و مدیرعامل متروی تهران، خواستار برخورد با افرادی می‌شود که پوشش آن‌ها از سوی این مرجع استاندارد محسوب نمی‌شود. پس از انتشار این سند، دادستانی تهران به دلیل انتشار سند محرمانه علیه روزنامه اعتماد، اعلام جرم کرد و انتشار آن را غیرقانونی خواند. به دنبال این اتفاقات روز گذشته وزارت کشور درخصوص این اتفاقات بیانیه‌ای صادر کرد که در آن ضمن حمایت از آمرین به معروف، تاکید کرده بود که «ابلاغیه ضرورت مراعات حجاب توسط همگان و اعمال آن از سوی دستگاه و نهادها و حمایت از آمرین به معروف و ناهیان از منکر تعارضی با این اظهارنظر وزیر کشور در پاسخ به سوال خبرنگاری درباره عفاف و حجاب مبنی بر اینکه مجوز خاصی از سوی وزارت کشور صادر نشده است، ندارد و تلاش برخی فضاسازی‌های رسانه‌ای برای دوگانه نشان دادن آن امری غیرواقعی و ناصواب است».

 اعتراض های سال گذشته گویای مقاوگت جامعه و نافرمانی مدنی زنان نسبت به حجاب است

عالیه شکربیگی، جامعه‌شناس در پاسخ به پرسشی مبنی براینکه چرا پس از گشت ارشاد که از پشتوانه‌ای هم برخوردار نبود، اکنون حکومت تصمیم به برخورد از ظریق حجاب‌بان‌ها شده است، به دیده‌بان ایران گفت: «بحثی که وجود دارد این است که در سال گذشته جامعه شاهد یک سری رخدادها و خیزش‌هایی بوده که یکی از دلایل اصلی‌اش به حجاب مربوط می‌شود. عده‌ای تلاش داشتند تا یک مقوله فرهنگی مانند حجاب را به کسانی که اعتقادی ندارند، بدون پیوست فرهنگی تحمیل کنند و به دلیل اعتراض و ستیزی که زنان نسبت به این امر با برخورد سلبی داشتند، در جامعه شاهد معترضان و بازداشت شدگانی هم بودیم. حضور این معترضان گویای مقاومت جامعه و نافرمانی مدنی زنان نسبت به این امر است.»

وی ادامه داد: «عملکرد گشت ارشاد به سمت و سویی رفت که منجر به قتل یک دختر جوان ایرانی شد و بعد هم اعتراضاتی در داخل و خارج از کشور رخ داد. ساختار تعین‌گرا مدتی عقب‌نشینی کرد و ما شاهد بودیم که نسبت به پوشش زنان دخل و تصرفی نداشتند تا اینکه گروه قلیلی با عنوان حجاب‌بان که بنابر گفته دبیر ستاد امر به معروف و نهی از منکر حدود ۲هزار نفر هستند، در عرصه عمومی و مکان‌های پرترددی مستقر می‌شوند، به زنان کم پوشش تذکر می‌دهند تا پوششان را مطابق آنچه آن‌ها می‌خواهند، تنظیم کنند. حتی در یک اقدام خلاف قانون از آن‌ها عکس و فیلم می‌گیرند تا بعد آن زن را به دادگاه بکشانند و علیه او حکمی صادر شود. این یک ابزار برخورد علیه زنانی است که پوششان مطابق آنچه ساختار می‌خواهد، نیست. بر این اساس مشاهده کردیم نهادی به نام گشت ارشاد آمد که در تمام این سالیان نارسایی و ناکارآیی‌اش را در امر مهمی به نام حجاب نشان داد.»

حجاب‌بانان نماد برخور با زنان در جامعه هستند

شکربیگی ضمن اشاره به اینکه سپردن امر فرهنگی به یک نهاد نظامی از بنیان امر غلطی بوده است، تاکید کرد: «پوششی که زنان انتخاب می‌کنند بسته به نوع تفکر هر زن ایرانی متفاوت است. آقایان اگر می‌خواهند تمام زنان مطابق ساختار آن‌ها عمل کنند، یک امر فرهنگی است نه نظامی. مانند قضیه ماهواره و ویدیو نیست که وارد خانه‌ها می‌شدند و می‌شکستند. به هر حال مردم در امر ماهواره، ویدیو و فیلترینگ شبکه‌های اجتماعی ستیزهایی با حکومت داشتند. در چنین شرایطی این پرسش پیش می‌آید که اساسا ساختار چرا فکر می‌کند که می‌تواند در امر مدیریت زندگی و پوشش مردم دخل و تصرف کند و تصمیم بگیرد؟ این شد که شاهد امری به نام حجاب‌بان‌ها شدیم.»

این استاد دانشگاه ضمن بیان اینکه حجاب‌بان‌ها نماد سرکوب در جامعه هستند، افزود: «از نظر بخشی از مدیران هر زنی که پوشش رسمی برخی در ساختار را رعایت نمی‌کند، هنجارشکن است و باید سرکوب و مجازات شود.»

وی در پاسخ به پرسشی مبنی براینکه تنگ‌تر کردن و ایجاد محدودیت برای حضور زنان بدون حجاب در عرصه‌های عمومی، چه اثری بر آن‌ها دارد گفت: «چندی پیش شاهد تصویب لایحه حجاب و عفاف در کمیسیون قضایی بودیم که شورای نگهبان آن را رد کرد و صدها ایراد بر آن گرفت. به باور من حضور حجاب‌بان‌ها در کافه، کتابخانه، مترو و… غیرقانونی است. چراکه هیچ قانونی نداریم که بر اساس آن زنانی که پوشش مطابق سلیقه برخی را ندارند، محکوم کنند. ضمن اینکه چند روز پیش ناصر امانی عضو شورای شهر و معین‌الدین سعیدی نماینده مجلس هم به امر حجاب‌بانان نقد داشتند. بنابراین حضور آن‌ها غیرقانونی است. بنابراین آنها هستند که قانون شکنند نه زنان. چراکه یک زن مطابق آنچه فکر می‌کند با پوشش خود ظاهر می‌شود. اگر حجاب ندارد، یک نافرمانی مدنی است. من فکر می‌کنم مردم ایران یک ستیزه پنهان با ساختارهای مسئول دارند چون عملکردشان را تایید نمی‌کنند.»

حجاب‌بانان بین جامعه دودستگی ایجاد می‌کنند

شکربیگی در ادامه به دیده بان ایران گت: «وقتی یک زن با عنوان حجاب‌بان که نماد برخورد با زنان است، به مترو می‌آید و از زنان به زعم خودشان بدحجاب عکس می‌گیرند، این توهین به شعور مردم است. آن‌هایی که به عنوان حجاب‌بان کار می‌کنند این را بدانند که برخی تحت عنوان ساختار دارد بین زنان جامعه یک دودستگی ایجاد می‌کند. این در حالی است که بارها شاهد بودم زنانی که پوششان چادر بوده یا شل‌حجاب و بی‌حجاب بوده‌اند، در خانواده، محیط آموزشی، حمل و نقل و… همه در صلح کنار یکدیگر زندگی می‌کنند. بنابراین آنچه باید مورد تحلیل باشد این است که یک عده قلیلی با عنوان ساختارهای تعین‌گرا، می‌گویند زنان به هر صورت ممکن باید حجاب سرشان باشد. اما می‌خواهم بگویم که اجازه دهید مردم خودشان تصمیم گیرند که چه چیزی برای مدیریت بدن‌شان مهم است. بگذارید جامعه رنگ آرامش ببیند.»

حضور حجابان در جامعه  محکوم به شکست است

این جامعه‌شناس در پاسخ به اینکه نتیجه مقاومت مردم و اجبار حکومت چه خواهد شد، عنوان کرد: «تاریخ و جوامع بشری همیشه نشان داده مدار حق پیروز است. زن ایرانی می‌گوید که اجازه دهید مطابق آنچه می‌اندیشم برای بدن و پوششم تصمیم بگیرم. قطعا هرگونه زور و حجاب بان در امر حجاب، ماهواره، ویدیو و فیلترینگ، محکوم به شکست است و ساختار بدون هیچ نتیجه‌ای مجبور به عقب‌نشینی می‌شود. براین اساس باورم این است که حجابی که حجاب بان ها می خواهند هم محکوم به شکست است و هیچ نتیجه‌ای برای ساختار و دست‌اندرکارانی که تلاش می‌کنند با برخورد و رعب حجاب را بر سر زنان کنند، ندارد و باز هم به روزی می‌رسیم که شکست می‌خورند.حجابی که حجاب بان در جامعه ترویج می کند، محکوم به شکست است. اجازه دهند مردم کنار هم با صلح و مدارا زندگی کنند و با فرهنگ سازی حجاب را معرفی کنیم»