به گزارش غیرمنتظره؛ محمد مهدی حاتمی: بازار خودرو در نیمه دوم سال ۱۳۹۹، احتمالاً متاثر از تصویب یا عدم تصویب «طرح تحول صنعت و بازار خودروی کشور» خواهد بود. براساس این طرح که در صورت تصویب در مجلس باید از فیلتر شورای نگهبان هم عبور کند، قیمت گذاری خودرو دیگر به شکل دستوری و در شورای رقابت تعیین نخواهد شد. بر این اساس، قرار است شورای رقابت یک قیمت گذاری اولیه انجام دهد و بعد، خودرو در بورس کالا عرضه شده و کشف قیمت در بستر بورس کالا انجام بگیرد.

اجرای چنین تصمیمی (پس از گذر از هفت خوان دیوان سالاری کشور) می‌تواند بازار خودرو را اگر نه در نیمه دوم سال جاری، که در سال ۱۴۰۰ به نوعی تعادل برساند، چرا که با آزادسازی قیمت، سودآوری و در نتیجه توان تولید خودروسازان افزایش پیدا می‌کند.

این در حالی است که در طرح جدید، خودروسازان می‌توانند با افزایش کیفیت خودرو‌های تولید و از جمله با تولید خودرو‌های هیبرید (دو نیرویی)، به درصد سود خود در تولید خودرو‌ها اضافه کنند، در حالی که در صورت عدم بهبود کیفیت خودرو‌های تولیدی ظرف چهار سال از شروع طرح، میزان سود در نظر گرفته شده برای خودروسازان در شورای رقابت، دستخوش کاهش خواهد شد.

از دیگر نکات قابل توجه در این طرح، پیش بینی شرایطی است که امکان واردات مجدد خودرو به کشور فراهم شده باشد. واردات خودرو به کشور از سال ۱۳۹۷ به این سو ممنوع است و این موضوع موجب شده که مراکز اسقاط خودرو فرسوده در کشور هم که فعالیت آن‌ها (فروش گواهی اسقاط خودرو) وابسته به واردات خودرو و اسقاط به ازای واردات بود، به مرز ورشکستگی برسند. در صورت تصویب طرح جدید برای ساماندهی بازار خودرو، اما اسقاط به ازای واردات هم از سر گرفته خواهد شد. این در حالی است که واردات خودرو به خودی خود می‌تواند به کاهش قیمت خودرو‌های داخلی هم بینجامد.

افزایش فشار بر خودروسازان برای تولید بیشتر

اتفاق مهم دیگری که در حوزه خودرو رخ داده، افزایش فشار وزارت صنعت، معدن و تجارت، به خودروسازان برای تولید بیشتر خودرو در نیمه دوم سال جاری است. در ابتدای سال جاری، وزارت صمت اعلام کرده بود که می‌خواهد تولید خودرو در کشور را در سال جاری دست کم ۲۰ درصد افزایش دهد. اکنون، اما با الزام این وزارتخانه، دو خودروساز بزرگ کشور باید طی ۶ ماه دوم سال ۱۳۹۹، در مجموع بالغ بر ۱۵۰ هزار دستگاه محصول را فقط در قالب فروش فوق‌العاده عرضه کنند.

همین چند روز پیش، مهدی صادقی نیارکی، معاون امور صنایع وزارت صنعت، معدن و تجارت در این مورد گفت: با احتساب ۳۴۲ هزار دستگاه خودرویی که از ابتدای امسال تحویل متقاضیان شده، ۱۵۰ هزار دستگاه خودرویی که در قالب فروش فوق العاده عرضه خواهد شد و همچنین برنامه ۶۰ درصد تحویل تعهدات معوق، به طور قطع برنامه تولید و عرضه یک میلیون دستگاه خودرو در سال ۱۳۹۹ محقق می‌شود.

افزایش فشار بر خودروسازان برای افزایش تولید، اما در حالی انجام می‌شود که دو خودورساز اصلی کشور تا پیش از این ملزم بودند هر سه ماه یک‌بار نسبت به فروش فوق‌العاده محصولات خود به تعداد ۲۵ هزار دستگاه اقدام کنند، اما اکنون ماموریت پیدا کرده اند به جای هر سه ماه ۲۵ هزار دستگاه، هر ماه ۲۵ هزار دستگاه فروش فوق العاده، با موعد تحویل سه ماهه داشته باشند.

در مورد پیش بینی قیمت خودرو در نیمه دوم سال جاری نمی‌توان پیش بینی دقیقی به دست داد اما با توجه به بهبود برخی شاخص‌های کلان اقتصادی، احتمال پیروزی دموکرات‌ها در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا و نیز تلاش برای افزایش تولید خودرو در عین افزایش بازه سودآوری خودروسازان توسط شورای رقابت، می‌توان انتظار تثبیت قیمت‌ها را، دست کم تا نوروز ۱۴۰۰ داشت.