به گزارش غیرمنتظره و به نقل از فرارو، کارولین لویت، سخنگوی کاخ سفید اعلام کرده است: «ویتکاف پیشنهاد مفصل و قابل قبول خود را به ایران درباره توافق هسته‌ای ارسال کرده است. به نفع ایران است که این پیشنهاد را قبول کند.» برخی نشریات آمریکایی مدعی جزئیاتی از این نامه به ویژه در بخش غنی‌سازی ایران شده اند.

وزیر خارجه عمان، روز شنبه در سفر کوتاهی که به تهران داشت، عناصر پیشنهادی آمریکا را به ایران ارائه کرد. عراقچی در این زمینه در مطلبی در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «برادر عزیزم آقای بدر البو سعیدی، وزیر محترم امور خارجه عمان، امروز در سفر کوتاهی به تهران عناصر پیشنهادی آمریکا را ارائه داد که بر اساس اصول، منافع ملی و حقوق مردم ایران به آن پاسخ مقتضی داده خواهد شد.»

همزمان با این تحولات، خبرگزاری رویترز می‌گوید نسخه‌ای از گزارش جدید آژانس را دیده است و رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، با «صراحت بیشتری» به «فعالیت‌های محرمانه» و «مواد اعلام‌نشده‌» در چند سایت هسته‌ای ایران پرداخته است که می‌تواند با «ساخت سلاح هسته‌ای» مرتبط باشد. این گزارش بر اساس یافته‌های دهه‌های گذشته آژانس است. گروسی قرار است (دوشنبه ۱۹ خرداد) این گزارش را به شورای حکام آژانس انرژی اتمی سازمان ملل ارائه دهد.

با توجه به این شرایط پرسش‌هایی درباره اثرات مثبت و منفی نامه اخیر بر مذاکرات و جدیدترین گزارش آژانس مطرح است. عبدالرضا فرجی راد، تحلیلگر ارشد ژئوپلیتیک و دیپلمات با سابقه ایرانی در این خصوص با فرارو گفتگو کرده است:

نامه گروسی خوراک کافی را در اختیار تروئیکا برای فعال‌سازی مکانیسم ماشه قرار داده است

عبدالرضا فرجی راد به فرارو گفت: «محتوای پیشنهاد آمریکا به ایران بیشتر شامل حدس و گمان رسانه‌ای است. هیچ یک از مقامات دو کشور به شکل رسمی اعلام نکرده‌اند محتوای نامه‌ای که ویتکاف آورده چه بوده است. اصل آن چه بارها از سوی آمریکا مطرح شده این است که ایران باید پایگاه‌های هسته‌ای خود را برچیند. ایران نیز بارها در طول مذاکرات اعلام کرده غنی‌سازی به هیچ وجه به طور کامل متوقف نمی‌شود. برخی شروط دیگر مثل بازدید از سایت‌های غیرهسته‌ای نیز امکان‌پذیر نیست. البته تاکید من این است که نمی‌توانیم آن چه رسانه‌ها مدعی می‌شوند اصل در نظر گرفته و روی آن تاکید کنیم. گزارش جدید آقای گروسی نیز درست مخالف چیزی بود که پیش از این مدعی می‌شد. او مدعی بود باید از طریق دیپلماسی مسائل هسته‌ای را حل کرد.»

وی افزود: «اتفاقا زمان زیادی هم از این ادعای آقای گروسی درباره دیپلماسی نمی‌گذرد. این حرکت ایشان و گزارشی که ارائه کرده خوراک کافی برای فعال شدن مکانیسم ماشه را در اختیار تروئیکای اروپا گذاشته است. اگر قرار باشد این موضوع را کنار نامه آقای ویتکاف بگذاریم، ممکن است برخی هماهنگی‌ها هم وجود داشته است. با همه این‌ها اگر تغییر رویکردی رخ داده باشد در دور ششم مذاکرات به خوبی ملموس خواهد شد. در دور ششم می‌توان فهمید محتوای نامه ویتکاف به شکلی که رسانه‌ها منتشر کرده‌اند حقیقت دارد یا خیر.»

احتمالا پاسخ نامه ویتکاف محرمانه داده می‌شود

این کارشناس ارشد ژئوپلیتیک در ادامه گفت: «هنوز بعد از پنج دور از مذاکرات به طرف ایرانی اعلام نشده که حداقل غنی‌سازی ایران را می‌پذیرند. نکته دیگر این است که وقتی طرف آمریکایی به کشور خود بر می‌گردد با نظرات متفاوتی رو به رو می‌شود و اینطور نیست که نظرات ترامپ، ویتکاف و ایونز با نظرات روبیو، سناتورهای پرنفوذ، نئوکان ها، لابی اسرائیل و سایرین یکسان باشد. هر یک از آن‌ها نظرات متضادی دارند. رویکرد دولت آمریکا نیز یک رویکرد مشخص نیست و گویی آن‌ها نیز به یک جمع‌بندی نهایی نرسیده‌اند که چه باید کرد و این در حالیست که رویکرد طرف ایرانی کاملا مشخص است. طرف ایرانی می‌گوید ما بر حق غنی‌سازی خود پافشاری داریم.»

وی افزود: «معتقدم پاسخ نامه ویتکاف نیز محرمانه داده خواهد شد، شاید بخشی از پاسخ نیز در دور بعدی مذاکرات داده شود. این اولین باری نیست که از این نوع نامه‌ها داده شده و پیش از این نیز نامه‌های متفاوتی داده شده است. اما در بسیاری از موارد وقتی طرفین پای میز مذاکره می‌نشینند رویکرد متفاوتی در پیش می‌گیرند. سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در جدیدترین اظهار نظر خود نسبت به مذاکرات ابراز خوشبینی کرده است. حقیقت کلی این است که اولا طرفین برای نشستن پای میز مذاکره و رسیدن به توافق عزم کلی دارند و نکته دیگر این که ترامپ به دستاوردی از مذاکرات نیاز دارد. ما نمی‌توانیم به قطعیت بگوییم مذاکرات به نتیجه می‌رسد اما هر دو طرف دوست ندارند مذاکرات به نتیجه نرسد. راه‌هایی هست که مسیر مذاکرات را تسهیل کند، از جمله کنسرسیوم. نمی‌توان پذیرفت که سایت‌های هسته‌ای جمع شوند. عمانی‌ها پیشنهاداتی داده اند، صحبت شده و ممکن است راه حل‌های بهتری وجود داشته باشد. این را هم فراموش نکنیم مسئله ما فقط مذاکرات هسته‌ای نیست. بنابراین نباید تصور کنیم با چند نامه نگاری وضعیت مذاکرات متحول خواهد شد.»