اختصاصی / به گزارش غیرمنتظره، معین حسن زاده: کسی نیست که نام رشت را بشنود و کلیدواژه فرهنگ در ذهنش مرور نشود. مردم شهر رشت نماد فرهنگ در کشور هستند. مردمان دروازه اروپا هنوز هم همانند گذشته فرهنگی و فرهنگ دوست هستند.

یـِپرم داویدیان گانتاکتسی را می‌توان اولین غیربومی معروف در گیلان و رشت نامید که نقش به سزایی در تحولات تاریخی این استان و مرکز آن داشته است. یپریم خان همان مردی است که با کمک همسرش آناهید بانو تعداد ۱۰ قبضه سلاح ماوزر را برای مجاهدان گیلانی فراهم کرد تا اولین انبار مهمات مشروطه خواهان گیلان تشکیل شود.

از نقش یپریم خان ارمنی در نهضت جنگل که گذر کنیم، یکی از مهم‌ترین چهره‌های غیر گیلانی و تأثیرگذار در رشت دکتر ابراهیم حشمت طالقانی است. مردی که یاور میرزا کوچک خان جنگلی در تمام لحظات بود و یک آن در وفاداری خود پا پس نکشید.

دکتر حشمت برای مردم شهر رشت عزیز است و او را عزیز می‌شمارند. در رشت میدانی به نام این پزشک و مجاهد جنگلی و همچنین یک بیمارستان تخصصی قلب و چهارراهی که در نزدیکی این بیمارستان قرار دارد نام جاویدان دکتر حشمت را یدک می‌کشند.

همچنین یکی از دغدغه‌ها و مطالبات مردم فرهیخته شهر رشت، پیگیری بهسازی مزار این شهید راه آزادی است. گفتنی است از دکتر ابراهیم حشمت طالقانی تندیسی در میدان حشمت شهر رشت نصب شده است.

دیگر غیربومی تأثیرگذار در رشت را می‌توان نصرت رحمانی دانست. شاعری بلندآوازه که هیچ‌کس توان انکار کردنش را ندارد. مردی از محله پامنار تهران که سال‌ها در رشت زندگی کرد و در همین شهر نیز جان به جان‌آفرین تسلیم کرد. نصرت شاعری محبوب و معروف در عصر خود بود اما شاید به دلیل عدم حضور خانواده این شاعر معاصر در رشت، نام این شاعر بزرگ مغفول مانده است.

مزار نصرت رحمانی در گورستان سلیمانداراب رشت در نزدیکی مزار شیون فومنی، میرزا کوچک خان جنگلی و همچنین جهانگیر سرتیپ پور شهردار اسبق رشت، شاعر، ترانه‌سرا، آهنگساز، نویسنده و هنرمند فرهیخته است و مردم رشت عزیزش می‌شمارند.

اما آخرین نفر از این لیست که در اینجا ه آن اشاره می‌کنیم، مهندس استاد روبرت واهانیان است. معمار، پژوهشگر و گیلان شناس مطرحی که خدمات بسیاری به رشت و مردمانش هدیه داده است.

استاد واهانیان اصالتاً تبریزی بوده و سال‌هاست به‌واسطه دعوت شهردار وقت رشت به این شهر آمده و اقدامات بسیار مثبتی را نیز انجام داده است. این معمار برجسته در شهر رشت تأثیرات پیدا و پنهان بسیاری داشته است. از مهم‌ترین اقدامات این استاد برجسته بازسازی ساختمان تاریخی شهرداری رشت معروف به ساختمان ساعت پس از زلزله سال ۶۹ است. او همچنین به علت عدم وجود شرایط خاص نگهداری اسناد تاریخی در رشت تمامی مکاتبات اداری موجود از شهرداری رشت را جمع‌آوری و دسته‌بندی کرده و برای نگهداری به سازمان اسناد و کتابخانه‌های کشور در تهران فرستاده است. این اقدام کاری ارزشمند در جهت جلوگیری از نابودی این اسناد بود.

اما آنچه امروز در رشت و در نشست تخصصی «رشت پژوهی» در پژوهشکده گیلان‌شناسی رخ داد اظهارات جالب شهردار رشت بود. حاج‌محمدی که خود یک شهردار غیربومی برای رشت است، در مواجهه با استاد واهانیان گفت: بنده تعریف مهندس واهانیان را بسیار شنیده بودم و بسیار علاقه‌مند بودم که ایشان را از نزدیک ملاقات کنم که امروز این امر اتفاق افتاد.

چنین اظهارنظری از سوی یک شهردار غیربومی که شاید انتظار آن می‌رفت چنین موضوعی اصلاً برای او دغدغه نباشد بسیار قابل‌تأمل است. این شاید گوشه‌ای از فرهنگ و ادب و تاریخ مردم گیلان را نشان می‌دهد که در مهمان‌نوازی هرکسی را به خود جلب کرده و می‌تواند هر فردی را «رشتینیزه» کند.

این بخش کوچکی از تأثیر فرهنگ مردم فرهیخته شهر رشت است که نشان می‌دهد می‌توانند در جذب هرکسی برای خدمت توانمند باشند. البته باید اعتراف کرد که در هر جایی بد و خوب وجود دارد و هستند غیربومی هایی که بجای مطرح شدن نامشان درخدمت، به دلیل باج گیری شهره عام و خاص هستند که در مطلبی دیگر در جایی مناسب به آن پرداخته خواهد شد.