آیا بودجه‌های هنگفتی که هرساله به صدا و سیما و سایر مراکز خاص تخصیص می‌یابد، واقعا در راستای تأثیرگذاری بر فرهنگ عمومی، بهبود وضعیت فرهنگی جامعه و مقابله با تهدیدات نرم‌افزاری است؟!

فرایند بودجه با بررسی بخش دوم لایحه بودجه در هفته جاری وارد مرحله جدید خود می‌شود. با این حال بررسی این بخش از بودجه اعداد و ارقام قابل تاملی را نشان می‌دهد.

یکی از نمایندگان حاضر در جلسه بودجه‌ای سعید جلیلی در مجلس می‌گوید این جلسه با دعوت پژمانفر صورت گرفته بود، برخی نیز هستند که از اساس اطلاعی از برگزاری چنین جلسه‌ای ندارند.

در آخرین سند بودجه دولت سیزدهم یعنی بودجه سال ۱۴۰۳ به مبلغ ۳۰۷ هزار میلیارد تومان کسری تراز عملیاتی وجود دارد. یعنی تفاضل هزینه‌های دولت منهای اعتبارات عمرانی از درآمدهای دولت منهای درآمد نفت و فروش اموال و اوراق یک کسری ۳۰۷ هزار میلیارد تومانی دارد.

سخنگوی کمیسیون برنامه و بودجه گزارش کمیسیون متبوعش درخصوص وضعیت تحقق احکام تکلیفی منتخب قانون بودجه ۱۴۰۲ را قرائت کرد. نماینده رشت در مجلس گفت: اگر درآمد‌هایی که می‌فرمایید از طریق مالیات، فروش نفت و گمرک تا ۸۵ درصد محقق شده است، چرا این همه نارضایتی و مشکلات اقتصادی را شاهد هستیم. دارایی‌های مالی نسبت به چهار دوازدهم حدود ۴۰ درصد تحقق پیدا کرده است و شما می‌گویید درآمد‌های مالیاتی حدود ۸۵ درصد محقق شده است، اما این سوال وجود دارد چرا این موضوعات در جامعه ملموس نیست و چرا مشکلات اقتصادی بیشتر شده است. اینکه می‌گویید درآمد فروش نفت ۸۵ درصد تحقق پیدا کرده، چرا تورم بالا رفته است و این درآمد‌ها به کجا رفته‌اند که مردم آن‌ها را نمی‌بینند و با توجه به گزارشی که ارائه کردید، نباید اعتراضات اقتصادی بیشتر می‌شد.

موضوع این است که مشخصا فروش اموال و انتشار اوراق نوعی منبع درآمد موقت محسوب می‌شود و نمی‌توان برای هزینه‌های ثابت و پایدار، روی آن‌ها حساب باز کنیم. اما متاسفانه مجلس در دوره‌های مختلف به این نکته توجه نداشته و هر بار به هزینه دولت افزوده است و بودجه‌هایی را به تصویب رسانده که در نهایت به کسری بودجه شدید ختم شده است. زیرا همین فروش اموال انتشار اوراق را به دلیل آسیب‌های جانبی که دارد، نمی‌توان به صورت دائم انجام داد

یک اقتصاددان در واکنش به صحبت‌های اخیر رئیس سازمان برنامه و بودجه مبنی بر ارائه بودجه، بدون جدول، می‌گوید که اگر بودجه ۱۴۰۱ را با بودجه سال ۱۳۹۹ مقایسه کنید، خواهید دید که شفافیتش کمتر شده است. یعنی سعی کرده‌اند ردیف‌های بودجه را در هم ادغام کنند تا هیچ احدالناسی متوجه ریز پول‌ها نشود؛ بنابراین هرچه شفافیت بیشتر شود، مبارزه با رانت هم بیشتر خواهد بود. از سوی دیگر این حق مجلس و افکار عمومی است که از ریز به ریز بودجه کشور اطلاع داشته باشند. این مجلس اگر مجلس کارآمد و نماینده واقعی ملت باشد، باید هرچه زودتر دولت را به بهارستان فرا بخواند و بگوید ما امین ملت هستیم و باید جداول بودجه را بدانیم. مگر قرار است انشا نوشته شود، بودجه یعنی جدول، بودجه دخل و خرج سالانه دولت است.

رئیس شورای اسلامی شهر رشت گفت: نحوه تدوین بودجه مناطق و سازمان‌های شهرداری باید به گونه‌ای باشد که به عنوان یک برنامه اجرایی ، موجب تحرک و انگیزه در بین مدیران شهرداری شود.

روزنامه جمهوری اسلامی در باره لایحه بودجه۱۴۰۱ نوشت: باید به نمایندگان مجلس هشدار داد که تدبیر و درایت را در اصلاح ماهوی و ساختاری بودجه‌ای قرار دهند که می‌تواند به فاجعه‌ای تبدیل شود و تبعات اجتماعی و امنیتی زیادی ببار آورد.

دنیای‌اقتصاد : مرکز پژوهش‌های مجلس در گزارش «بودجه به زبان ساده» به بررسی لایحه بودجه ۱۴۰۱ پرداخته است. کارشناسان این مرکز معتقدند، کسری بوجه ۱۴۰۱ بین ۳۰۰ تا ۶۰۰‌هزار میلیارد تومان خواهد بود و دولت سیزدهم برای کاهش کسری بودجه با سه‌گانه سختی مواجه است: اولا، دولت نمی‌تواند تعداد کارمندان خود را به طور جدی کاهش دهد؛ ثانیا، بخش اصلی کسری بودجه ناشی از حقوق و دستمزد است و تامین آن از محل خلق پول در نهایت به تورم شدید منجر می‌شود؛ ثالثا، عدم‌افزایش حقوق در شرایط تورمی به معنی زیر فشار گذاشتن کارمندان است. کارشناسان تاکید دارند افزایش حقوق متناسب با کسری بودجه، مدیریت هزینه‌های دستمزدی دولت، سامان‌بخشی به اوضاع شرکت‌های دولتی و عمومی و گسترش چتر اطلاعات مالی از سوی دیگر می‌تواند به بهبود شرایط بودجه‌ای کمک کند.